Stan usług Internetowych w Polsce

W ciągu ostatnich dwóch lat mamy do czynienia z gwałtownym wzrostem liczby firm oferujących dostęp do Internetu w Polsce. W początkach 1995 r. istniało w Polsce sześć firm świadczących usługi dostępu do sieci Internet. W chwili obecnej (stan na dzień 21 listopada br.) takich firm jest około dziewięćdziesięciu, a dostęp do Internetu możliwy jest w 50 miejscowościach (aktualną listę providerów Internetu w Polsce znaleźć można pod adresem http://www.wsp.krakow.pl/providers/providers.html).

Istnieje wiele sposobów podłączenia do Internetu. Można w tym celu wykorzystać zwykłe tzw. komutowane połączenie telefoniczne (szczególnie nadają się do tego połączenia ISDN), linię telefoniczną dzierżawioną, wybudowane we własnym zakresie łącze kablowe lub światłowodowe, linię radiową naziemną bądź stację satelitarną typu VSAT. Dla małych i średnich firm najbardziej dostępne są dwa pierwsze sposoby podłączenia: poprzez zwykłą linię telefoniczną bądź linię dzierżawioną, i te dwa warianty oferuje też znakomita większość krajowych providerów Internetu.

Na świecie stosuje się także podłączenie do Internetu poprzez sieć telewizji kablowej, który to sposób ma liczne zalety w porównaniu z dostępem przez łącza telefoniczne. W Polsce kilka telewizji kablowych prowadziło próby w tym zakresie, jednakże komercyjnie nikt jeszcze takich usług nie oferuje.

Dostęp do Internetu przez komutowane łącze telefoniczne (tzw. dial-up) wiąże się z koniecznością założenia tzw. konta w systemie komputerowym providera. Konta służą identyfikacji użytkowników (np. w poczcie elektronicznej) oraz zabezpieczeniu przed dostępem do systemu osób niepowołanych. Providerzy oferują zwykle dwa rodzaje kont - konta umożliwiające jedynie korzystanie z poczty elektronicznej (te są tańsze) oraz konta "pełne", pozwalające na korzystanie ze wszystkich możliwości Internetu. Konta "pełne" występują jeszcze w dwu odmianach: z tzw. dostępem terminalowym (zwane też kontami typu shell) oraz z dostępem typu SLIP lub PPP. Nie wdając się zbytnio w szczegóły techniczne, przy dostępie terminalowym nasz komputer nie jest "naprawdę" dołączony do Internetu, a jedynie stanowi tzw. terminal - czyli jak gdyby zdalną klawiaturę i monitor - komputera providera. Natomiast w przypadku połączenia typu SLIP lub PPP nasz komputer jest bezpośrednio dołączony do Internetu, stając się jego pełnoprawnym elementem. Konta z dostępem SLIP lub PPP są na ogół nieco droższe od kont z dostępem terminalowym, dają jednak zdecydowanie większe możliwości - w szczególności korzystania z najpopularniejszego obecnie w Internecie systemu prezentowania informacji - World Wide Web (WWW).

Różni providerzy stosują różne sposoby określania cen za tę usługę: jedni pobierają stałą miesięczną opłatę abonamentową, niezależną od intensywności korzystania z sieci (tzw. flat fee), inni uzależniają wysokość opłaty od czasu korzystania lub ilości przetransmitowanych danych. Jeżeli mamy możliwość wyboru, z reguły korzystniejszy okazuje się wybór providera stosującego flat fee, nawet jeżeli "na pierwszy rzut oka" wydaje się on nieco droższy. W konkretnych liczbach, miesięczna opłata za "pełne" konto internetowe waha się, w zależności od providera, w granicach od 40 do 150 zł. Konto tylko dla poczty elektronicznej można mieć nawet już za 20 złotych miesięcznie. Niestety, o koszcie korzystania z sieci za pośrednictwem kont typu dial-up decyduje, oprócz ceny usługi providera, także wysokość rachunku za same połączenia telefoniczne, która przy korzystaniu z sieci tylko przez godzinę dziennie wynosi już w granicach 80 zł.

Dlatego przy intensywnym korzystaniu z sieci bardziej opłacalne może się okazać połączenie poprzez linię dzierżawioną. W tym przypadku proporcje pomiędzy poszczególnymi składnikami kosztu korzystania z sieci kształtują się odwrotnie: cena samej dzierżawy linii telefonicznej od operatora telefonicznego jest stosunkowo niewysoka (w Telekomunikacji Polskiej S.A. wynosi ona aktualnie 34 zł opłaty stałej plus po 12 zł za każdy kilometr długości linii), natomiast ceny żądane przez providerów za korzystanie z tego sposobu połączenia mogą być - w zależności od providera i od wybranej przepustowości łącza - kilka, kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt (!) razy wyższe niż w przypadku dostępu dial-up.

Niewątpliwą zaletą linii dzierżawionych jest to, że za ich pomocą można podłączyć do sieci nie tylko pojedynczy komputer z modemem, ale także całą sieć lokalną w firmie, i to przez 24 godziny na dobę, co daje możliwość stworzenia np. własnego serwera WWW widocznego w Internecie. Można również na liniach dzierżawionych osiągać - dzięki temu, że nie przechodzą one przez centrale telefoniczne - znacznie większe szybkości transmisji, niż na komutowanych, pod warunkiem użycia specjalnych modemów, dedykowanych dla linii dzierżawionych.

Udostępnienie Internetu przez łącze dzierżawione nie wiąże się na ogół z zakładaniem żadnych kont przez providera, gdyż z reguły firma podłączona łączem dzierżawionym uruchamia własny serwer pocztowy i obsługuje pocztę we własnym zakresie (oczywiście konto na komputerze providera można sobie wykupić dodatkowo - zwykle ze znaczną zniżką w stosunku do "normalnego" konta dial-up). Firma podłączona łączem stałym powinna zarejestrować sobie własną domenę w Internecie, tzn. nazwę, która będzie występować w adresach sieciowych wszystkich komputerów tej firmy. Możliwe jest utworzenie swojej poddomeny w obrębie domeny naszego providera, wówczas adres będzie wyglądać np. tak: nasza-firma.provider.com.pl. Z uwagi na czytelność adresów sieciowych lepiej jest jednak zarejestrować własną odrębną domenę. Możemy wybrać między rejestracją w domenie tzw. regionalnej (np. dla Warszawy: nasza-firma.waw.pl) bądź w ogólnopolskiej domenie komercyjnej .com.pl (nasza-firma.com.pl). Istnieje wprawdzie możliwość rejestracji bezpośrednio w domenie .pl, ale nie jest to zalecane. Z wnioskiem o rejestrację domeny należy zwrócić się do administratora domeny nadrzędnej, w której nasza domena ma być zarejestrowana; dla domeny .com.pl jest to NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa - główny operator Internetu w Polsce), dla domen regionalnych - NASK bądź operator sieci miejskiej (MAN) w miastach, gdzie takie sieci istnieją. Niektórzy providerzy pośredniczą w załatwianiu formalności rejestracyjnych z NASK-iem bądź operatorem MAN-u.

Wśród polskich providerów swoistą, wyróżnioną pozycję zajmuje wspomniana już instytucja o nazwie NASK. Instytucja ta, powołana pierwotnie - zgodnie z jej nazwą - dla zapewnienia dostępu do Internetu środowisku akademickiemu i naukowemu, była do niedawna jedynym dysponentem tzw. sieci szkieletowej (czyli łączy międzymiastowych i międzynarodowych) Internetu w Polsce. Stąd wynika jej uprzywilejowana pozycja niejako "hurtownika" dla większości innych dostawców Internetu w Polsce - sami kupują oni dostęp do Internetu przeważnie właśnie od NASK-u. Stąd też NASK nastawia się raczej na obsługę klientów korzystających z linii dzierżawionych i połączenia dial-up są dla niego raczej marginesem działalności.

Sieć NASK-u jest najbardziej rozbudowaną ogólnopolską siecią szkieletową i zapewnia najszerszy terytorialnie dostęp do Internetu, obok niej funkcjonują jednakże sieci dwu innych operatorów ogólnokrajowych: Bankowego Przedsiębiorstwa Telekomunikacyjnego Telbank S.A., oferującego zarówno połączenia komutowane, jak i dzierżawione, oraz Telekomunikacji Polskiej S.A. Ta ostatnia firma uruchomiła oryginalną usługę, umożliwiającą dostęp do Internetu każdemu posiadaczowi telefonu bez dodatkowych opłat (za cenę samego połączenia telefonicznego), ale również - niestety - bez posiadania indywidualnego konta pocztowego, tak że usługa ta umożliwia jedynie "bierny" dostęp do Internetu, sprowadzający się głównie do odczytywania stron WWW oraz pobierania plików z archiwów FTP (od nowego roku - według zapowiedzi TP S.A. - usługa ta ma już podlegać dodatkowej opłacie w wysokości 10,70 zł). TP S.A. oferuje również połączenia łączami dzierżawionymi, natomiast nie oferuje - póki co - "normalnych" kont dial-up.

Wśród providerów "średnich" szczególna uwaga należy się tzw. Miejskim Sieciom Komputerowym (MAN). Powstałe w kilkunastu ośrodkach akademickich na potrzeby środowiska naukowego, działały one początkowo jako lokalne "odnogi" NASK-u. Obecnie prawie wszystkie usamodzielniły się (nie dotyczy to sieci warszawskiej WARMAN, która jest bezpośrednią własnością NASK-u) i rozpoczęły lub w najbliższym czasie rozpoczną świadczenie usług internetowych na własną rękę. W miastach, w których działają sieci miejskie, z reguły to właśnie one, przejmują funkcję "hurtownika" dla mniejszych providerów. "Polityka" sieci miejskich odnośnie zakresu świadczonych usług bywa różna: niektóre z nich (np. sieć wrocławska, gdańska) wzorem NASK-u nastawiają się raczej na klientów dużych, przyłączanych łączami stałymi; inne działają bardziej elastycznie i wychodzą naprzeciw także indywidualnemu użytkownikowi udostępniając również połączenia komutowane (np. Łódź, Kraków).

Trzecią grupę providerow - i to z nimi na ogół będzie miał styczność "drobny" użytkownik Internetu - stanowią firmy komercyjne, nastawione przede wszystkim, jeżeli nie wyłącznie na obsługę połączeń typu dial-up. Z reguły są to firmy lokalne, działające na terenie jednego miasta; zaledwie kilka z nich (np. Ternet czy Publiczny Dostęp do Internetu) stara się utworzyć sieć oddziałów w innych miastach Polski.

Warto także zaznaczyć, że funkcjonuje w Polsce kilka firm oferujących - obok wspomnianych już sposobów podłączenia - dostęp do Internetu na terenie całej Polski za pośrednictwem połączeń satelitarnych typu VSAT, jest to jednakże usługa droga, przede wszystkim z uwagi na koszt niezbędnego sprzętu.

Oprócz samego zapewnienia dostępu do Internetu providerzy świadczą szereg usług dodatkowych. Obecnie niemal wszyscy providerzy oferują możliwość dostarczenia klientom - zwłaszcza korzystającym z kont dial-up - niezbędnego oprogramowania do rozpoczęcia pracy w Internecie: jest to publicznie dostępne oprogramowanie niekomercyjne kategorii freeware lub shareware. Niektóre z firm prowadzą również sprzedaż oprogramowania komercyjnego, jak również sprzedaż modemów i osprzętu telekomunikacyjnego. Możliwa jest instalacja oprogramowania na komputerze (komputerach) klienta oraz wstępne, krótkie przeszkolenie w zakresie korzystania z sieci. Najważniejszą z usług dodatkowych jest - ze względu na ogromne rozpowszechnienie publikowania informacji w Internecie za pomocą WWW - możliwość utworzenia własnych "stron" w tym systemie, mogących służyć np. informacji o firmie i jej promocji. Wszyscy providerzy umożliwiają klientom nie posiadającym własnych serwerów WWW umieszczenie swoich stron na serwerze providera. Czasami usługa ta wliczona jest w podstawową cenę konta, czasami płatna odrębnie, na bardzo zróżnicowanych zasadach (w zależności od liczby stron, ich objętości, czasu utrzymywania na serwerze itp.). Strony WWW na ogół projektuje i tworzy użytkownik samodzielnie; niektórzy providerzy oferują również i tę usługę użytkownikom, którzy nie potrafią lub nie chcą tego zrobić sami (w tym przypadku ceny są już całkowicie umowne). Istnieją również wyspecjalizowane firmy zajmujące się reklamą w Internecie, którym można zlecić przygotowanie i udostępnienie strony WWW, nawet gdy samemu nie ma się dostępu do sieci.

Powrót do wykazu artykułów o Internecie

Statystyka