Ciekawe witryny WWW

World Wide Web (WWW), czyli - w wolnym tłumaczeniu - Pajęczyna Oplatająca Świat, jest zdecydowanie najpopularniejszym obecnie sposobem prezentowania informacji w Internecie. Opracowany w początkach lat dziewięćdziesiątych przez naukowców z CERN-u (europejskie centrum fizyki cząstek elementarnych), system ten zrobił oszałamiającą karierę. Korzystanie z WWW "napędza" obecnie największą część ruchu w Internecie - jego popularność przewyższa popularność wszystkich innych usług Internetowych razem wziętych. Obliczono, że liczba serwerów WWW podwaja się w przybliżeniu co dwa miesiące.

To właśnie usłudze WWW w dużym stopniu zawdzięczamy błyskawiczne przekształcenie charakteru Internetu, będącego przez blisko dwadzieścia lat głównie siecią naukową i akademicką, w kierunku powszechnego medium komunikacyjnego. W ciągu zaledwie kilku ostatnich lat pojawiła się w Internecie ogromna fala nowych użytkowników, którzy swój kontakt z siecią rozpoczynają właśnie od WWW. Są to przede wszystkim osoby prywatne, korzystające z sieci ze swoich domowych komputerów za pośrednictwem modemów, oraz szeroko pojęty biznes - wszelkiego rodzaju firmy komercyjne, dla których Internet jest nie tylko szybkim i skutecznym środkiem łączności, ułatwiającym prowadzenie interesów, ale również nowym, o ogromnych potencjalnych możliwościach, sposobem dotarcia do klienta. "Witryna" firmy w WWW stanowi wszak reklamę docierającą do klienta 24 godziny na dobę, widoczną z całego świata i przez nieograniczenie długi czas!

Pojawienie się w sieci tych dwu grup użytkowników - sprzedawców i ich potencjalnych klientów - jeszcze dodatkowo "napędza" koniunkturę i owocuje coraz intensywniejszym rozwojem sieci - a zwłaszcza WWW. Na świecie w chwili obecnej szanująca się firma po prostu nie może nie posiadać własnego serwera WWW, wykorzystywanego dla promocji firmy, informacji o niej i o jej produktach, a nierzadko bezpośrdniego składania zamówień. Czasopisma umieszczają w sieci swoje elektroniczne wydania - jedne dostępne bezpłatnie, inne po opłaceniu prenumeraty. Serwery instytucji rządowych udostępniają teksty oficjalnych dokumentów, aktów prawnych i różne inne informacje, np. statystyczne. Nie można też zapominać o gigantycznych - i wciąż rosnących - zasobach informacji z różnych dziedzin, gromadzonych i zgodnie z Internetową tradycją bezpłatnie udostępnianych przez obecne od dawna w sieci uczelnie i inne instytucje "non-profit", a wreszcie zwykłych, prywatnych użytkowników, tworzących nierzadko bardzo cenne zbiory informacji. Na stronach, czy też - jak chcą inni - witrynach WWW dostępne są informacje praktycznie na dowolny temat. Z punktu widzenia tematyki niniejszej konferencji najistotniejsze są dwa rodzaje witryn. Pierwsze to te, z których firma może uzyskać informacje przydatne w prowadzeniu biznesu (np. finansowe). Drugie - służące promocji i prezentacji własnej firmy.

Gdy mówi się o informacjach przydatnych w biznesie, oczywistym pierwszym skojarzeniem jest giełda, będąca niejako symbolem biznesu w ogóle. Wkrótce po "rozruchu" giełdy w Polsce znalazła się grupa ochotników zainteresowanych inwestowaniem na giełdzie i mających dostęp do Internetu, która zaczęła tworzyć zalążki giełdowego serwisu informacyjnego. Początkowo sprowadzało się to do rozsyłania codziennie e-mailem tuż po zakończeniu sesji aktualnych notowań. Z czasem z tej ochotniczej działalności wyłonił się całkiem profesjonalny, choć nieoficjalny i "społeczny", serwis giełdowy, z którym zapoznać się możemy pod adresem http://yogi.ippt.gov.pl/gielda/gielda.html. Strona zawiera - co oczywiste - aktualne notowania giełdowe, ale nie tylko: możliwe jest obejrzenie dowolnie wybranych wykresów cen akcji, obrotów i innych wskaźników za dowolny okres. Ponadto dostępne jest archiwum wyników ze wszystkich, począwszy od pierwszej, sesji warszawskiej giełdy, zestawienia danych takich jak względne przyrosty i spadki kursów z sesji na sesję, WIG i inne wskaźniki, obroty, wyniki finansowe spółek, inflacja itp., a także objaśnienia terminów, pojęć i skrótów stosowanych na giełdzie oraz krótkie kompendium podstawowych wiadomości (w Internetowym żargonie tzw. FAQ - skrót ten oznacza dosłownie "często zadawane pytania") na temat inwestowania. Jest on sukcesywnie rozbudowywany o nowe informacje - obecnie zawiera także wiadomości z giełd światowych oraz aktualne kursy walut.

Własny serwis giełdowy prowadzi także Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska - ostatnio w jego ramach umożliwiono składanie zleceń (czyli grę na giełdzie) przez Internet. Od niedawna istnieje również - na razie wciąż mająca charakter testowy - oficjalna strona WWW polskiej giełdy, pod adresem http://www.atm.com.pl/~gielda.

Podobne serwisy giełdowe istnieją na całym świecie: część z nich to "amatorskie" serwisy podobne do polskiego, druga część - profesjonalne, umożliwiające śledzenie kursów na bieżąco podczas sesji za pomocą specjalnego oprogramowania, podobnego do używanego przez maklerów (oczywiście za odpłatnością), jak również - dzięki ścisłym związkom z biurami maklerskimi - dające możliwość zdalnej gry na giełdzie.

Aktualne kursy giełdowe to oczywiście tylko drobna część informacji, jaka może być potrzebna w biznesie. Oprocentowania wkładów i kredytów w różnych bankach, aktualne kursy walut, stawki podatkowe, wiadomości o ogłaszanych przetargach, przepisy prawne i wiele innych informacji znaleźć można w Wirtualnym Serwisie Ekonomicznym, dostępnym pod adresem http://www.prorexim.com.pl/. Oprócz obfitości informacji strony serwisu wyróżniają się bardzo estetycznym opracowaniem edytorskim.

Różnego rodzaju analizy ekonomiczne, raporty o sytuacji gospodarczej firm, zestawienia porównawcze różnych danych rynkowych i inne podobne opracowania to domena działalności firm konsultingowych. Ostatnio oferują one swoje usługi również poprzez Internet - oczywiście odpłatnie. Dostarczaniem tego typu informacji zajmuje się m.in. firma Internet Securities, której serwer znajduje się pod adresem http://www.securities.com.pl/. Informacje dostarczane przez Internet Securities pochodzą m.in. z takich źródeł, jak czasopisma: Rzeczpospolita, Nowa Europa, Gazeta Bankowa i inne, serwisy ekonomiczne agencji BOSS (która sama także oferuje swoje serwisy w Internecie), Polskiej Agencji Prasowej i innych agencji informacyjnych, raporty firm konsultingowych, dane GUS, Ministerstwa Przekształceń Własnościowych i kilku wiodących polskich banków. Wiele zestawień finansowych oferowanych jest w postaci odpowiedniej do wykorzystania od razu w arkuszu kalkulacyjnym. Możliwe jest bezpłatne zapoznanie się z dokumentami przykładowymi, pozwalającymi zorientować się w charakterze prezentowanej informacji.

Cennymi informacjami w działalności firmy są na ogół dane o... innych firmach - potencjalnych kontrahentach lub konkurentach: ich adresy, telefony, charakterystyka działalności. Stąd powodzenie różnego rodzaju "katalogów firm", "panoram firm" itp. W Internecie dostępna jest, i to bezpłatnie, prawdopodobnie największa taka baza adresowa w Polsce - TeleAdreson (http://www.teleadreson.com.pl/). Sposobowi organizacji wyszukiwania w tej bazie możnaby wprawdzie co nieco zarzucić (np. szukając firm według branży trzeba podać numer kodowy określający rodzaj prowadzonej działalności, a brak jest na serwerze listy wszystkich możliwych numerów), ale jest i działa - i to jest najważniejsze. Ciekawie prezentuje się baza First Contact, opracowana przez poznańską firmę DIALCOM, aczkolwiek zawiera jeszcze niezbyt wiele danych firm. Opublikowano w sieci także pierwszą część bazy firmy Polskie Książki Telefoniczne, obejmującą na razie 4 województwa (udostępnienie całości zapowiadane jest do końca roku). Sukcesywnie mają być także udostępniane spisy telefonów TP S.A. - "na pierwszy ogień" wybrano firmy województwa bielskiego. Warto tu wspomnieć także o pierwszej tego rodzaju bazie, jaka była dostępna w Internecie - Bazie Informacji Skierowującej (BIS). Baza ta jest o tyle szczególna, że zawiera dane o firmach świadczących usługi informacyjne, czyli... oferujących dane o innych firmach! Nie dowiemy się z niej zatem bezpośrednio, jakie np. firmy z danego miasta zajmują się danym rodzajem działalności, ale będziemy wiedzieć, kto nam może takich informacji udzielić.

Informacje prawne i polityczne to kolejna kategoria informacji niezbędnych w działalności firmy. Polska nie dorobiła się wprawdzie jeszcze pełnej bazy aktów prawnych dostępnej w Internecie (prowadzone są intensywne prace w kierunku udostępnienia takiej bazy na serwerze sejmowym), niemniej jednak w sieci obecne są serwery WWW polskiego rządu (http://www.urm.gov.pl/ - chronologicznie pierwszy), Senatu (http://www.senat.gov.pl/) i Sejmu (http://www.sejm.gov.pl/), na których również można znaleźć trochę interesujących informacji. W Internecie prowadzone są także "na żywo" transmisje dźwiękowe z posiedzeń Sejmu - można ich słuchać dysponując oprogramowaniem RealAudio.

Codzienne wiadomości agencyjne także bywają niejednokrotnie źródłem informacji ważnych dla biznesmena. Niektóre agencje prasowe (np. UPI) już od dość dawna korzystały z możliwości rozsyłania serwisu do subskrybentów pocztą elektroniczną. Za pośrednictwem WWW możemy od pewnego czasu bezpłatnie czytać aktualne wiadomości z agencji Reutera (http://reuters.gnn.com/). Również Polska Agencja Prasowa oferuje swoje serwisy w Internecie (http://www.pap.waw.pl/), jednakże są one płatne - bezpłatnie dostępna jest tylko niewielka próbka. Systematycznie rośnie także liczba czasopism mających swoje elektroniczne wydania w Internecie. Spośród nich dla człowieka interesu niewątpliwie najistotniejsza jest możliwość dostępu do elektronicznych wydań "Gazety Bankowej" - http://www.atm.com.pl/COM/GAZETA_BANKOWA/. Pozostałe polskie czasopisma mające pełnotekstowe wydania w Internecie to z gazet codziennych: "Gazeta w Krakowie" - krakowski dodatek "Gazety Wyborczej" (najstarsza polska gazeta w Internecie), "Słowo - dziennik katolicki", "Super Express" i "Życie Warszawy" (to ostatnie z najlepiej chyba zrealizowanym archiwum, umożliwiającym wszechstronne przeszukiwanie tekstów), a z tygodników - "Gazeta Polska", anglojęzyczny "The Warsaw Voice" i dodatki komputerowe "Gazety Wyborczej". Swoje strony WWW posiada znacznie więcej czasopism, ale dostępne są tam jedynie spisy treści, streszczenia bądź wybrane teksty z pisma, albo tylko niektóre, dość stare, numery - tak jakby rozpoczęto próby z publikowaniem czasopisma w sieci i ich zaniechano...

Firmowe witryny WWW bywają różne. Jedne są bardziej zorientowane na prezentację firmy jako takiej: znajdziemy tu zatem informacje o historii firmy, dziedzinach działalności, strukturze własności, liczbie zatrudnionych osób, wielkości produkcji w ciągu roku itp. Często pojawiają się zdjęcia budynku firmy czy najbliższej okolicy. Nie może oczywiście zabraknąć katalogu oferowanych produktów i usług, ale ma on charakter bardziej informacyjny niż reklamowy. Taka prezentacja może zastąpić kosztowny druk informatorów, prospektów firmowych - w przeciwieństwie do materiałów drukowanych, informacji opublikowanych na WWW nigdy nie "zabraknie", a także mogą one być na bieżąco aktualizowane. Często firma dla uwiarygodnienia swojego wizerunku załącza na swojej witrynie WWW np. odnośnik do swoich wyników finansowych czy aktualnego kursu akcji. Regułą jest umieszczanie na firmowej witrynie odnośników umożliwiających kierowanie zapytań i wszelkiej innej korespondencji do osób pracujących w firmie. Popularne jest również umieszczanie na firmowym WWW ofert zatrudnienia w danej firmie. Taki charakter - prezentacji firmy - mają na ogół witryny firm komputerowych i większości polskich providerów Internetu. Jednak i w innych branżach są one częste. Niemal "wzorcowym" przykładem strony firmowej tego typu może być strona Zakładów Przemysłu Cukierniczego "WAWEL" S.A. Jest tu niemal wszystko: historia firmy, dokładne informacje o jej lokalizacji - wraz ze sposobem dojazdu czy dojścia, katalog produktów z cenami, oferta współpracy handlowej, a nawet przygotowane miejsce na prospekt emisyjny firmy.

Inne zupełnie podejście reprezentują strony o charakterze typowo promocyjnym, zorientowane przede wszystkim na reklamę produktów czy usług danej firmy, ze zredukowaniem do minimum bądź wręcz całkowitym wyeliminowaniem informacji o samej firmie. Strony takie na ogół starają się przyciągnąć użytkowników swoistym własnym stylem i atrakcyjnym opracowaniem graficznym. Udanym przykładem tego typu promocji w Internecie jest znany i popularny serwer browaru Elbrewery, którego sam adres jest już hasłem reklamowym: http://www.czasnaeb.com.pl/. Całość materiału na tym serwerze zrealizowana jest w zabawowo-żartobliwej konwencji, nasuwającej skojarzenia z wesołym towarzyskim spotkaniem, przy którym oczywiście pije się piwo. Serwer oferuje możliwość - po zainstalowaniu dodatkowego modułu do przeglądarki WWW - prowadzenia pogawędek "na żywo" między odwiedzającymi go gośćmi, a także zawiera promocyjny konkurs.

Całkiem odmienny styl reprezentuje kolejny serwer, należący również do dużej i znanej firmy - Era GSM, aczkolwiek jest to również serwer typowo promocyjny, pozbawiony praktycznie informacji o firmie jako takiej. Cały serwer utrzymany jest w firmowych szaro-błękitno-granatowych barwach i charakteryzuje się oszczędną elegancją, kojarzącą się z nowoczesną technologią. Na serwerze tym możemy dostrzec pewien element charakterystyczny dla wszystkich witryn WWW firm z branży technicznej - a więc motoryzacyjnych, elektronicznych, fotograficznych, komputerowych itp. Firmowy serwer WWW spełnia w tych przypadkach także funkcję pomocy technicznej dla klientów, dzięki zestawowi dokumentów zawierających odpowiedzi na typowe pytania i problemy, co znacznie redukuje konieczność korzystania z firmowego serwisu czy pomocy telefonicznej (hotline).

Wiele firmowych witryn umożliwia potencjalnemu klientowi nie tylko obejrzenie reklam i katalogów, ale od razu bezpośrednie dokonanie zakupu. Popularne jest to przede wszystkim w USA, gdzie na długo przed Internetem mocno zakorzeniona była tradycja zakupów na odległość - korespondencyjnie lub przez telefon, a później za pomocą komercyjnych serwisów komputerowych takich jak CompuServe czy America OnLine. W USA sprzedaje się przez Internet niemal wszystko: począwszy od biletów lotniczych, poprzez kwiaty i biżuterię, żywność, sprzęt gospodarstwa domowego, meble, aż do samochodów (!). W sieci znajdują są "elektroniczne supermarkety", takie jak np. Shopper's Advantage (http://www.netmarket.com/) czy Internet Mall (http://www.internet-mall.com/), grupujące "pod jednym dachem" możliwość zakupu setek najróżniejszych produktów. Większość z tych sieciowych supermarketów realizuje jednak tylko zamówienia z terenu USA, tak że nawet dysponując kartą kredytową, która w tego typu transakcjach jest najczęściej stosowaną formą płatności, z Polski nie będziemy w stanie nic w nich kupić. Istnieją jednakże i firmy realizujące sprzedaż na cały świat - należą do nich głównie firmy komputerowe, wydawnictwa oraz firmy sprzedające płyty i kasety muzyczne. Jednym z najciekawszych sklepów muzycznych w Internecie jest CDnow! (http://cdnow.com/), mający w ofercie ponad 165 tys. tytułów i wysyłający płyty do 60 krajów świata, w tym także do Polski.

Możliwości zakupów przez sieć zaczynają się nieśmiało pojawiać także i w Polsce - oczywiście jak na razie są one mocno ograniczone zupełnie innymi przyzwyczajeniami naszego rynku, jak i niewielkim jeszcze rozpowszechnieniem samego Internetu. Dominują typowe "sieciowe" towary - a więc książki, płyty i akcesoria komputerowe. Słabością niemal wszystkich istniejących w Polsce witryn umożliwiających zakupy przez sieć jest niewygodny sposób obsługi. Po zachodnich sieciowych sklepach wędruje się - jak po prawdziwych supermarketach - z "koszykiem": przeglądając katalogi dostępnych produktów wskazuje się myszą te, które nas interesują, a oprogramowanie serwera WWW zapamiętuje wybrane towary w naszym "koszyku". Zawartość "koszyka" możemy oczywiście w każdej chwili przeglądnąć, towary, z których rezygnujemy, z powrotem "odłożyć na półkę", a na koniec, gdy wybierzemy już wszystko, "idziemy do kasy", czyli wypełniamy formularz zamówienia, podając swój adres, numer karty kredytowej i inne niezbędne dane. Kupowanie na polskich witrynach to najczęściej wypełnianie statycznego i nie powiązanego z katalogiem produktów formularza, do którego trzeba ręcznie wpisać nazwy bądź numery katalogowe towarów, które chcemy zakupić. W niektórych firmach składa się zamówienie po prostu e-mailem. O jedyną jak dotąd próbę zastosowania oprogramowania automatyzującego kupowanie w sieciowych sklepach pokusiła się firma TERNET w swoim "Supermarkecie" (http://www.ternet.pl/cgi-bin/svend/catalog), jednak ta ciekawa inicjatywa jakoś się nie rozwija.

Odrębnym czynnikiem hamującym rozwój sieciowych zakupów w Polsce jest słabość systemu bankowego: karty kredytowe są w Polsce mało rozpowszechnione, większość sieciowych zakupów opłaca się dość archaiczną metodą "za zaliczeniem pocztowym", bądź też wymagana jest wcześniejsza wpłata pieniędzy na konto firmy. Warto tu zaznaczyć, że system kart kredytowych, aczkolwiek bardzo wygodny, również nie okazuje się idealny we wszelkich sytuacjach sieciowych zakupów, zwłaszcza tam gdzie w grę wchodzą tzw. mikropłatności - bardzo drobne kwoty, np. za dostęp do odpłatnych baz danych znajdujących się na serwerze. Dlatego też w wielu miejscach na świecie pracuje się nad systemem bezpośredniego, elektronicznego transferu pieniędzy przez Internet. Na razie jest w użyciu kilka konkurencyjnych systemów takich płatności, wszystkie jeszcze stosunkowo mało rozpowszechnione, jest to jednak prawdopodobnie przyszłość sieciowych transakcji.

Przegląd witryn WWW chciałbym zakończyć przedstawieniem serwisów, które niezbędne są każdemu użytkownikowi Internetu, niezależnie od tego czy wykorzystuje go do prowadzenia biznesu, działalności naukowej czy rozrywki. Są to katalogi i wyszukiwacze, ułatwiające, czy wręcz umożliwiające znalezienie w nieprzebranych zasobach WWW informacji na interesujący nas temat. Tworząc własną firmową witrynę, warto ją również zgłosić do takich katalogów, gdyż aby spełniła ona swoje zadanie, inni użytkownicy Internetu muszą się o niej dowiedzieć. Wspominałem już wcześniej o katalogu Wirtualna Polska (http://wp.cnt.pl/), będącym chyba najlepiej redagowanym katalogiem polskich zasobów WWW. Innymi podobnymi katalogami polskich stron WWW są WOW! (http://www.wow.pl/) i Polish World (http://www.polishworld.com/) - ten ostatni zorientowany w większym stopniu na strony polskojęzyczne, ale znajdujące się poza granicami Polski. Jeżeli nie wystarczą nam informacje zawarte na polskich stronach, możemy sięgnąć do katalogów ogólnoświatowych - najsłynniejszym z nich, na którym wzorowały się wszystkie polskie katalogi, jest Yahoo (http://www.yahoo.com/). Innym narzędziem są wyszukiwacze - automatyczne "roboty" przeszukujące sieć i pozwalające odnaleźć niemal wszystkie strony WWW, na których znajduje się podane przez nas słowo lub ich kombinacja. Dwa największe i najlepsze z takich "robotów" to AltaVista (http://altavista.digital.com/) i HotBot (http://www.hotbot.com/).

W uzupełnieniu referatu został przygotowany przykładowy plik HTML (WWW), zawierający zestaw przykładowych odnośników do omawianych zasobów Internetu. Plik ten jest dostępny pod adresem http://www.wsp.krakow.pl/papers/konfprez.html.

Powrót do wykazu artykułów o Internecie

Statystyka