Internet, ależ to proste (20)

Listy dyskusyjne i grupy Usenetowe są swoistymi społecznościami, posiadającymi własne konwencje i obyczaje. Dlatego też zanim zaczniemy sami zabierać głos w grupach czy na listach dyskusyjnych, wskazane jest najpierw tylko czytanie wybranych grup czy list przez tydzień-dwa dla oswojenia się ze sposobem prowadzenia dyskusji w grupie, aby nie wyskoczyć jak "Filip z konopi". Pamiętajmy, że każdy wysłany przez nas list trafia do setek, tysięcy a czasami nawet milionów innych użytkowników, którzy dla odczytania go muszą poświęcić nieco swojego czasu, a często także dodatkowe pieniądze (koszt połączenia telefonicznego!). Szacunek dla tych użytkowników, jak również dbałość o nieprzeciążanie samej sieci, nakazuje przestrzeganie pewnych reguł "zachowania się", których respektowanie zaskarbi nam przychylność uczestników danego forum i zapewni poświęcanie należytej uwagi wysyłanym przez nas listom. Łamiąc je natomiast narażamy się na ignorowanie naszych wypowiedzi, nieprzyjemne repliki, a w wypadkach grubych nadużyć (np. masowe wysyłanie reklam do wszystkich grup Usenetowych, ustawiczne obrażanie innych użytkowników) - nawet zamknięcie naszego konta Internetowego przez providera.

Te przestrzegane w sieci zwyczaje określane są powszechnie terminem netykieta, wzorowanym na angielskim neologizmie netiquette - zbitce słów "net" (sieć) i "etiquette" (etykieta). Pokrótce można by je streścić następująco:

Pisz na temat i do właściwej grupy (nie poruszaj np. kwestii politycznych w grupie poświęconej hodowli kotów); zawsze wpisuj adekwatny temat ("Subject:") wiadomości.
Nie obrażaj, nie wyśmiewaj się z innych uczestników listy. Polemizuj z przeczytanymi wypowiedziami, a nie atakuj personalnie ich autorów.
Nie wysyłaj do Usenetu i na listy dyskusyjne żadnych tekstów reklamowych (wyjątkiem są grupy specjalnie przeznaczone do tego celu). Jeżeli chcesz coś zareklamować, wyślij jedynie krótką notatkę z podaniem adresu (np. strony WWW), pod którym można uzyskać więcej informacji; i tylko do grup tematycznie związanych z tym, co reklamujesz.
Nigdy nie wysyłaj listu do wielu (więcej niż trzech-czterech) grup równocześnie. Nie powtarzaj tego samego listu wiele razy.
Nie bierz udziału w rozsyłaniu listów-łańcuszków, zwłaszcza gier pieniężnych typu "wyślij po dolarze każdej osobie z wykazu".
Nie wysyłaj do grupy wiadomości prywatnych, przeznaczonych tylko dla jednej osoby.
Nie wysyłaj listów, których treść sprowadza się jedynie do "popieram" lub "nie zgadzam się", bez rozwinięcia; chyba, że akurat na liście ma miejsce głosowanie.
Nie zadawaj pytań, na które odpowiedź znajduje się w FAQ (istniejące w niektórych grupach zbiory często zadawanych pytań wraz z odpowiedziami); zawsze natomiast w nowej grupie zapytaj, czy grupa posiada FAQ i gdzie można je znaleźć.
Cytuj tylko istotne fragmenty z listów, na które odpowiadasz; ale pod żadnym pozorem nie zmieniaj przy tej okazji słów przedmówcy.
Nie używaj zbyt długich sygnatur (sygnatura to ustalony przez użytkownika tekst, automatycznie dołączany przez programy pocztowe jako podpis pod każdym listem); maksymalna długość sygnatury to 4 wiersze.
Nie pisz SAMYMI DUŻYMI LITERAMI i nie zapisuj wierszy dłuższych niż 80 znaków. Jeżeli stosujesz polskie litery, upewnij się że Twój program robi to w sposób poprawny, zgodny z normą (na temat polskich liter w Internecie więcej możesz przeczytać poniżej).
Nie wysyłaj na listę dużych plików tekstowych (większych niż kilkanaście kilobajtów) ani żadnych plików binarnych; te ostatnie można wysyłać tylko do specjalnych grup, mających w nazwie słowo "binaries".

Pierwotnie oprogramowanie poczty elektronicznej i Usenetu pozwalało przesyłać tylko znaki standardowego kodu ASCII. Niemożliwe było zatem np. przesłanie pocztą elektroniczną pliku binarnego albo użycie w liście liter innych niż łacińskie (w szczególności polskich). Aczkolwiek już dość dawno opracowano standard pozwalający ominąć te ograniczenia - tzw. MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions), dostępnych było stosunkowo niewiele programów potrafiących obsługiwać ten standard i np. poprawnie wysyłać (i odbierać!) listy z polskimi literami. Poza tym ciągle trwały spory o standard kodowania polskich znaków w tabeli ASCII, jakiego należałoby używać w listach. Dlatego też za zalecenie "netykiety" uznawano niestosowanie polskich liter na listach dyskusyjnych - użyte w nieprzystosowanym do tego programie były dla odbiorcy całkowicie nieczytelne. Sytuacja zmieniła się w tym roku, kiedy to dwie najpopularniejsze przeglądarki WWW: Netscape Navigator i Microsoft Internet Explorer zostały wyposażone w moduły obsługi poczty i Usenetu, pozwalające w prosty sposób korzystać ze standardu MIME. Od tej pory na polskich listach i grupach dyskusyjnych pojawia się coraz więcej listów pisanych z użyciem polskich znaków.

Możemy już mówić o ustaleniu się standardu użycia polskich znaków w Internecie: należy używać kodów ASCII zgodnych z międzynarodową normą ISO 8859-2 (i polską PN-93 T-42118), zapisywanych w sposób określony przez MIME. Kody polskich liter stosowane w MS-Windows różnią się od standardu ISO; poprawnie działający program pocztowy (lub newsreader) powinien przy wysyłaniu i odczytywaniu listów dokonywać automatycznej konwersji między kodowaniem ISO i Windows. Aby włączyć tę możliwość w Netscape Navigatorze (wersja 3.0 lub wyższa), należy wybrać z menu opcję Options/Document Encoding i w pojawiającej się liście wybrać pozycję "Central European (ISO)", a potem jeszcze raz wybrać tę samą opcję i pozycję "Set default" w celu zapamiętania tego ustawienia.

Warto jeszcze raz podkreślić, że jeżeli nie mamy programu poprawnie obsługującego standardy MIME i ISO, nie powinniśmy w ogóle używać polskich liter, gdyż w przeciwnym razie odbiorcy naszego listu będą musieli z trudem go "rozszyfrowywać". W razie kłopotów z polskimi literami warto sięgnąć do strony WWW będącej podstawowym źródłem informacji na ten temat - Polskiej Strony Ogonkowej, pod adresem http://www.agh.edu.pl/ogonki/.

Jarosław Rafa 1996. Tekst udostępniony na licencji Creative Commons (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych). Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się, co to oznacza i co możesz z tym tekstem zrobić. W razie jakichkolwiek wątpliwości licencyjnych bądź w celu uzyskania zgody na rozpowszechnianie wykraczające poza warunki licencji proszę o kontakt e-mailem: raj@ap.krakow.pl.

Wersja HTML opracowana 17.01.97.

Poprzedni odcinek

Następny odcinek

Powrót do wykazu artykułów o Internecie

Statystyka