Z komputera na telefon

"Szanowna Redakcjo! Czy istnieją jakieś programy, które pozwalają dzwonić za darmo przez Internet na telefony stacjonarne i komórkowe? Jeżeli tak, to skąd mógłbym je ściągnąć?". Listy o podobnej treści przychodzą do redakcji MI tak często, że nie sposób na nie wszystkie odpowiadać - jest to zdecydowanie jedna z najczęściej poruszanych kwestii w korespondencji od Czytelników. Jako pewnego rodzaju zbiorową odpowiedź publikujemy więc ten artykuł, który - mamy nadzieję - zaspokoi potrzeby wszystkich amatorów taniego (jeśli nie wręcz darmowego) telefonowania przez Internet.

Boom na internetowe telefonowanie rozpoczął się w roku 1995, kiedy to firma VocalTec wypuściła na rynek program Internet Phone. Dziennikarze czasopism komputerowych okrzyknęli program rewolucją w sposobie wykorzystania Internetu, entuzjazm jednak szybko przygasł, gdy użytkownicy zdali sobie sprawę z podstawowej wady tego programu i jego naśladowców, pojawiających się jak przysłowiowe grzyby po deszczu. Otóż te pierwsze internetowe telefony należały do kategorii, którą dzisiaj określamy terminem "PC-to-PC": pozwalały na prowadzenie rozmowy pomiędzy dwoma komputerami podłączonymi do Internetu. Zatem rozmówca, do którego chcieliśmy zadzwonić, musiał mieć w danym momencie włączony komputer i uruchomiony program - i na dodatek musiał to być taki sam program jak nasz, gdyż poszczególne aplikacje do telefonowania były ze sobą nawzajem niezgodne. Nie można było zatem używać tych programów tak jak normalnego telefonu, który zawsze gotowy jest do odebrania połączenia; trzeba było wcześniej umawiać się na rozmowę, np. poprzez e-mail.

Prawdziwy przełom przyniosło dopiero pojawienie się aplikacji określanych mianem "PC-to-phone", czyli właśnie takich, o jakie pytają nasi Czytelnicy: umożliwiających telefonowanie z komputera podłączonego do Internetu do dowolnego, zwykłego telefonu. W chwili obecnej to właśnie one dominują w internetowej telefonii.

Między Internetem a telefonem

Aby móc prowadzić rozmowy w trybie PC-to-PC, wystarczy w zasadzie tylko posiadać odpowiedni program. Osoby posiadające kiedyś zakupione programy tego rodzaju, wciąż mogą - pomimo tego, że wiele z tych programów już zniknęło z rynku, o czym mowa dalej - używać ich do rozmawiania ze sobą (nie mogą jedynie korzystać z nieistniejących już serwerów lokalizacyjnych, ułatwiających odnajdywanie aktywnych w danym momencie użytkowników i nawiązywanie połączenia bez znajomości adresu IP rozmówcy). W przypadku połączeń PC-to-phone sprawa nie jest taka prosta. Aby z komputera móc połączyć się ze zwykłym telefonem, nie wystarczy sam, choćby najlepszy, program. Niezbędna jest bramka (lub, w lepszych systemach, sieć bramek rozrzuconych po całym świecie) pośrednicząca pomiędzy Internetem i klasyczną siecią telefoniczną. To właśnie na bramce nasza rozmowa "przesiada się" z Internetu na zwykłe łącza telefoniczne. Bramka taka utrzymywana jest zazwyczaj przez firmę będącą producentem programu. Jednak połączenie telefoniczne między bramką a numerem, na który chcemy zadzwonić, kosztuje - dlatego bardzo rzadko zdarza się, aby z takich bramek można było korzystać za darmo. Tu niestety musimy nieco zawieść nadzieje Czytelników pytających o programy do dzwonienia za darmo: zazwyczaj za takie rozmowy też trzeba zapłacić, choć z reguły znacznie mniej, niż gdybyśmy dzwonili przez zwykły telefon. Podstawowa zaleta telefonowania przez Internet polega bowiem na tym, że bramka znajduje się zwykle znacznie bliżej docelowego abonenta niż my, z czego wynikają niższe koszty połączenia (a dodatkowo jeszcze firma obsługująca bramkę, z uwagi na generowany duży ruch w sieci telefonicznej, może mieć zawarte z operatorem specjalne umowy pozwalające jej na korzystanie z tańszych taryf). Pokazuje to rys.1: połączenie, za które musimy zapłacić, oznaczone jest na rysunku kolorem czerwonym - to odcinek, na którym głos przebiega przez zwykłą sieć telefoniczną. Na odcinku zielonym natomiast połączenie odbywa się przez Internet i za tę część nie płacimy (oczywiście pominąwszy standardową opłatę za dostęp do Internetu).

Pokazany na rysunku przykład telefonowania z Polski do USA jest bardzo charakterystyczny; jako że większość programów typu PC-to-phone jest produkcji amerykańskiej, w tym też kraju znajduje się największa liczba bramek umożliwiających takie połączenia. Bramki znajdują się także w Europie zachodniej i na Dalekim Wschodzie (Japonia, Hongkong itp.). Stosunkowo niewiele jest ich natomiast w naszej części świata, stąd też wciąż niewielkie są możliwości wykorzystania tego typu programów do połączeń z krajowymi operatorami telefonicznymi (w Polsce rozwinął się raczej rynek usług typu "phone-to-phone", gdzie połączenie odbywa się między dwoma zwykłymi telefonami, natomiast na pewnej części swojej drogi zamiast przez klasyczną sieć telefoniczną kierowane jest przez Internet - por. MI 8/2001).

Ewolucja internetowych telefonów

Niewiele jest dziedzin zastosowania Internetu, w których w ciągu zaledwie kilku lat dokonałyby się tak gwałtowne zmiany i wszystko zostało tak "wywrócone do góry nogami", jak w internetowej telefonii. Rozpoczęło się od prostych programów umożliwiających nawiązywanie połączeń głosowych PC-to-PC. Wkrótce producenci tych aplikacji zaczęli dodawać do dźwięku czat tekstowy (przydatny w sytuacjach, gdy np. z powodu niskiej przepustowości sieci zawodziła komunikacja głosowa), obraz wideo, możliwość przesyłania plików w trakcie rozmowy. Pojawiły się programy pozwalające nie tylko na rozmowę między dwiema osobami, jak w klasycznym telefonie, ale na wieloosobowe telekonferencje - a w ślad za nimi dodatkowe funkcje, charakterystyczne dla pracy grupowej: tablica (whiteboard), czyli specjalny program graficzny, w którym wspólnie rysować, pisać czy też umieszczać fragmenty dokumentów wklejone z innych programów mogą wszyscy uczestnicy wirtualngo spotkania, albo możliwość udostępniania przez jednego użytkownika innym okienka dowolnego programu uruchomionego na jego komputerze (bądź nawet całego ekranu). Największy rozkwit tej klasy oprogramowania przypada na lata 1997-1998: w tym czasie dostępnych było na rynku ponad dwadzieścia programów tego typu.

Równocześnie jednak zaczął się pojawiać inny typ programów: umożliwiających łączenie się poprzez Internet ze zwykłymi telefonami. Na nich skupiało się coraz większe zainteresowanie użytkowników i rynek programów do komunikacji PC-to-PC załamał się. Ze wspomnianych dwudziestu kilku programów znaczna część nie jest już dostępna: produkujące je firmy bądź same przestały istnieć, bądź zmieniły swój profil działalności i wycofały program ze swojej oferty. Niektóre programy są wprawdzie nadal osiągalne, ale nie są już rozwijane: oferowane wersje pochodzą sprzed kilku lat. Taka sytuacja dotyczy np. programu CoolTalk, dołączanego do wersji 3.0x przeglądarki Netscape, czy jego następcy - Netscape Conference, dostępnego w wersjach 4.0x: te wersje przeglądarek wciąż można ściągnąć ze stron Netscape'a, ale w kolejnych wersjach Navigatora firma zrezygnowała już z dołączania tych programów. Podobny los spotkał także pioniera telefonii PC-to-PC, program Internet Phone firmy VocalTec: producent zrezygnował z dalszej pracy nad nim, a dystrybucję programu przejęła szwajcarska firma EuroCall.

Obok zamieszczamy więcej informacji na temat dostępnych obecnie programów do komunikacji PC-to-PC. Jak można zauważyć, niektóre z tych programów umożliwiają także połączenie ze zwykłymi telefonami, łącząc w sobie obydwa warianty internetowej telefonii. Z drugiej zaś strony, aplikacje PC-to-phone, tworzone początkowo wyłącznie jako służące nawiązywaniu połączenia z telefonami, wzbogaciły się o możliwości przejęte z oprogramowania PC-to-PC. Z nielicznymi wyjątkami większość obecnie dostępnego oprogramowania tego typu pozwala na połączenia zarówno w jednym, jak i w drugim trybie.

No to jak ja mogę zadzwonić?

Aby nawiązać połączenie w trybie PC-to-phone, potrzebujemy z reguły dwóch rzeczy. Pierwszą z nich jest program, który musimy zainstalować na swoim komputerze. W przypadku niektórych opisywanych dalej systemów instalacja osobnego programu nie jest niezbędna, gdyż jego funkcję spełnia odpowiednia "wtyczka" do przeglądarki WWW lub aplet Javy, który jest automatycznie ściągany i instalowany przy pierwszej wizycie na stronie danego systemu. Programy dedykowane dla konkretnej usługi, tak jak np. Net2Phone, mają adresy bramek Internet-telefon "zaszyte" na stałe w swoim kodzie, natomiast korzystając z programów o charakterze uniwersalnym, takich jak np. NetMeeting, możemy (przynajmniej teoretycznie) wybierać pomiędzy różnymi konkurującymi ze sobą operatorami bramek. Adres bramki wybranego operatora musimy ustawić w konfiguracji programu.

Drugą niezbędną rzeczą jest konto w systemie obsługującym bramkę. Konta takie mają zazwyczaj charakter pre-paid - trzeba najpierw wpłacić pewną kwotę pieniędzy przeznaczoną na połączenia, po czym możemy rozmawiać aż do jej wyczerpania. Zwykle do założenia konta i dokonania takiej wpłaty potrzebna jest karta płatnicza, aczkolwiek dla niektórych systemów można kupić wstępnie aktywowane karty pre-paid, przypisane do specjanego, "jednorazowego" konta. Konta takiego po wyczerpaniu limitu pieniędzy nie można już uzupełnić - trzeba nabyć nową kartę, odpowiadającą nowemu kontu (w Polsce można nabyć takie karty przeznaczone dla systemu Net2Phone w ramach usługi "Interfon", oferowanej przez firmę 5.net - por. MI 8/2001). Konto założone przy użyciu karty płatniczej możemy natomiast uzupełnić w każdej chwili poprzez stronę WWW systemu. Niektóre systemy oferują także możliwość wykonywania tej czynności automatycznie, poprzez obciążanie naszej karty płatniczej ustaloną kwotą (jej wysokość możemy określić w parametrach konta) w chwili zbliżania się stanu konta do zera.

NetMeeting

Windows NetMeeting, mimo iż znajduje się standardowo w każdej kopii Windows, jest dość mało znaną aplikacją, a szkoda, gdyż oferowane przezeń możliwości są bardzo ciekawe. Program zasadniczo przeznaczony jest do połączeń typu PC-to-PC, uwzględniona w nim jednak została możliwość skonfigurowania bramki służącej do połączeń PC-to-phone, co jest powodem zamieszczenia go w niniejszym zestawieniu.

Jeżeli chodzi o połączenia PC-to-PC, NetMeeting jest chyba najbardziej rozbudowaną aplikacją tego typu ze wszystkich dostępnych na rynku. Poza możliwością komunikacji audio i wideo oferuje szereg dodatkowych narzędzi telekonferencyjnych, takich jak czat tekstowy, tablica, przesyłanie plików, a wreszcie udostępnianie aplikacji. Z narzędzi tych - w przeciwieństwie do komunikacji audio/wideo - mogą korzystać równocześnie więcej niż dwie osoby; program jest w stanie obsłużyć maksymalnie osiem połączeń (włącznie z lokalnym użytkownikiem). W konferencji może wziąć udział jednak więcej niż osiem osób, jeżeli nie będą one wszystkie łączyć się z tym samym komputerem, lecz np. kolejno ze sobą, tworząc "łańcuszek" (nowy uczestnik może dołączyć się do konferencji wywołując dowolnego spośród już połączonych użytkowników). Taki sposób połączenia może jednak zwiększać opóźnienia w komunikacji.

Innym sposobem umożliwienia porozumiewania się ze sobą większej liczbie osób naraz - także za pomocą głosu i wideo - jest użycie serwera konferencyjnego. Serwerem takim jest komputer z uruchomionym specjalnym oprogramowaniem przesyłającym dane pomiędzy poszczególnymi uczestnikami konferencji. Wówczas każdy z użytkowników łączy się z serwerem, a nie bezpośrednio z komputerem innego użytkownika. Jako że program NetMeeting jest zgodny ze standardem telekonferencyjnym H.323 opracowanym przez Międzynarodową Unię Telekomunikacyjną, można zastosować dowolny serwer zgodny z tym standardem. Serwery takie produkuje wiele firm; można tu wymienić chociażby CU-SeeMe Conference Server firmy First Virtual Communications czy Exchange 2000 Conferencing Server Microsoftu. Stosuje się je zazwyczaj w korporacyjnych intranetach, jest to jednak oprogramowanie bardzo drogie, kosztujące z reguły od kilku do kilkunastu tysięcy USD; wymaga też odpowiednio silnego komputera.

Zgodność NetMeetingu ze standardem H.323 oznacza także, że istnieje możliwość łączenia się za pośrednictwem serwera konferencyjnego lub bramki PC-to-phone z innymi systemami telekonferencyjnymi stosującymi ten standard - mogą to być na przykład programy CU-SeeMe lub Netscape Conference, albo (poprzez bramkę PC-to-phone) różnego rodzaju "przemysłowe" systemy telekonferencyjne wykorzystujące połączenia ISDN.

NetMeeting, podobnie jak prawie wszystkie telefony internetowe typu PC-to-PC, dla łatwiejszego nawiązywania połączeń wykorzystuje serwery katalogowe, przechowujące listę aktualnie zalogowanych użytkowników. Gdy uruchamiamy program po raz pierwszy, program prosi o podanie kilku danych, które będą identyfikować nas w nawiązywanych połączeniach. Obowiązkowe jest podanie imienia, nazwiska i adresu e-mail; można także wpisać informację o swojej lokalizacji (np. kraj, miasto) oraz dowolny komentarz, który będzie wyświetlany przy naszych danych na liście aktywnych użytkowników (por. rys.2). Możemy też zdecydować, że program nie ma się logować do serwera katalogowego - wówczas nie będziemy widoczni na liście aktywnych użytkowników i będzie się można z nami połączyć tylko ręcznie, poprzez podanie adresu IP.

Domyślne serwery katalogowe, prowadzone przez firmę Microsoft, zostały wprawdzie w ubiegłym roku wyłączone - firma zdecydowała się przejść na nowy system lokalizacji użytkowników, oparty na komunikatorze MSN Messenger - istnieje jednak wiele alternatywnych, wciąż działających serwerów. Jeden z takich serwerów znajduje się w Polsce pod adresem ils.tpnet.pl; listę innych można znaleźć np. pod adresem http://www.netmeet.net/. Wystarczy tylko wybrać opcję wyświetlenia listy użytkowników (Wywołanie -> Katalog) i w miejsce napisu "Microsoft Internet Directory" w górnej części okienka wpisać adres wybranego serwera. Po chwili powinniśmy otrzymać obraz jak na rys.2. Dwukrotnym kliknięciem pozycji odpowiadającej wybranemu użytkownikowi nawiązujemy połączenie. Możliwe jest oczywiście również wywoływanie w sposób ręczny, poprzez wpisanie adresu domenowego lub IP komputera (względnie - przy skonfigurowanej bramce PC-to-phone - numeru telefonu) w odpowiednie pole znajdujące się w górnej części głównego okna programu (por. rys.3).

Gdy rozmówca zaakceptuje wywołanie (czyli "odbierze telefon"), pomiędzy obydwoma komputerami nawiązywane jest połączenie wizyjne i dźwiękowe (rys.3). Jeżeli nasz rozmówca posiada kamerę wideo, w centralnej części okna programu widzieć będziemy wysyłany przez nią obraz (i analogicznie w drugą stronę). Pozostałe narzędzia telekonferencyjne oferowane przez program wywoływane są przyciskami znajdującymi się u dołu okna. Aby porozumiewać się przy użyciu czatu tekstowego lub tablicy, odpowiednią funkcję musi wywołać każdy z użytkowników: otwarcie np. okienka czatu przez jedną osobę nie powoduje automatycznego otwarcia go u pozostałych uczestników konferencji. W przypadku przesyłania plików musimy wskazać plik(i) oraz użytkowników, którym chcemy je wysłać; na ekranach odbiorców pojawia się odpowiedni komunikat (por. rys.4), a plik domyślnie zapisywany jest w katalogu C:\Program Files\Netmeeting\Odebrane pliki.

Jedną z najciekawszych możliwości programu, nieobecną w większości konkurencyjnych aplikacji, jest możliwość udostępniania pozostałym uczestnikom konferencji dowolnego programu uruchomionego aktualnie na naszym komputerze, a nawet całego pulpitu. Po kliknięciu przycisku włączającego tę funkcję musimy wybrać z przedstawionej listy jedno z okienek znajdujących się aktualnie na ekranie (bądź pulpit). Okienko to przekazane zostanie na ekrany pozostałych użytkowników, jak to możemy zobaczyć na rys.4. Udostępnienie takie może się przy tym odbywać w dwu trybach: biernym - gdzie zdalni użytkownicy mogą tylko oglądać zawartość okienka, bez możliwości dokonywania w nim jakichkolwiek czynności (ten sposób dobry jest np. do przeprowadzania prezentacji czy demonstracji), bądź czynnym, gdzie umożliwiamy kontrolowanie naszego komputera przez innych użytkowników (ten wariant z kolei może być wykorzystany np. do wspólnej pracy nad dokumentem). Program oferuje też możliwość wykorzystania tej funkcji do zdalnego sterowania komputerem: po ustawieniu odpowiednich opcji w konfiguracji programu możemy pozostawić komputer z "czuwającym" NetMeetingiem, a następnie połączyć się z nim z innego komputera i obsługiwać go na odległość.

NetMeeting i telefony

Jak już wspomniano, program Windows NetMeeting daje możliwość wpisania w konfiguracji adresu bramki, poprzez którą możliwe będzie łączenie się z normalnymi telefonami. Bramki takie zazwyczaj instaluje się w sieciach korporacyjnych; mogą to być dowolne zgodne ze standardem H.323 bramki VoIP, jakich wiele oferują producenci sprzętu sieciowego, jak np. Cisco, Siemens czy Alcatel (por. artykuł "Słuchawka pełna bitów" w MI 12/2000). To jednak rozwiązanie dla dużych firm, dla których sensowne jest instalowanie własnej bramki. Zwykły użytkownik byłby bardziej zainteresowany bramkami udostępnianymi jako usługa publiczna, pozwalającymi dzwonić przy użyciu programu NetMeeting do dowolnych telefonów. Mimo iż wydawałoby się, że duże rozpowszechnienie programu (jest w każdej kopii Windows) zapewnia znaczny rynek na tego typu usługi, trudno znaleźć w Internecie bramki Internet-telefon przeznaczone dla użytkowników NetMeetingu. Kilka adresów takich bramek można znaleźć na wspomnianej już stronie http://www.netmeet.net/; zazwyczaj stanowią one element portali komunikacyjnych, oferujących zarejestrowanym użytkownikom także inne usługi, jak dostęp do serwerów konferencyjnych, pocztę głosową, przekazywanie wywołań pomiędzy różnymi numerami telefonów itp.

Do takiego stanu rzeczy przyczynił się zapewne - wśród innych przyczyn - brak większego zainteresowania telefonią PC-to-phone ze strony Microsoftu. Producent programu nie utworzył np. strony WWW przeznaczonej dla użytkowników NetMeetingu, na której rozpowszechniałby informacje o dostępnych bramkach, nastawiając się najwyraźniej na wykorzystanie tej opcji programu wyłącznie w sieciach korporacyjnych. Wyraźną zmianę tej sytuacji widać w następcy NetMeetingu - programie Windows XP Messenger, zawartym w systemie Windows XP. W programie tym znacznie rozbudowano w stosunku do NetMeetingu funkcjonalność połączeń PC-to-phone, umożliwiając połączenia poprzez bramki firm Callserve, DeltaThree, Dialpad, Net2Phone i TELUS. Równocześnie jednak niestety ograniczeniu uległa funkcjonalność programu w zakresie połączeń PC-to-PC - program jest teraz ściśle zintegrowany z MSN Messengerem i wybór użytkowników, z którymi chcemy się połączyć, możliwy jest tylko za pośrednictwem tego ostatniego. Nie ma możliwości skorzystania z innych serwerów katalogowych ani połączenia poprzez ręczne wpisanie adresu IP, czego konsekwencją jest także niemożliwość skorzystania z serwerów konferencyjnych.

Nieco podobna do NetMeetingu sytuacja dotyczy także programu Internet Phone. Program ten rozpoczął swoją historię jako prosty telefon internetowy, zapewniający jedynie możliwość połączeń głosowych (ciekawostką jest fakt, że do lokalizacji użytkowników wykorzystywane były serwery... IRC), stopniowo obrastając w funkcje telekonferencyjne, a w końcu w możliwość skonfigurowania bramki PC-to-phone. Bramek takich, przeznaczonych dla użytkowników programu Internet Phone, powstało w Internecie wyraźnie więcej niż dla NetMeetingu, większość z nich jednak zaprzestała działalności z chwilą zarzucenia dalszego rozwoju programu przez firmę VocalTec. Sprzedająca aktualnie program Internet Phone firma Eurocall zaleca korzystanie z bramki PCCall firmy Iscom.net (http://www.pccall.com/).

Net2Phone

Firma Net2Phone (http://www.net2phone.com/) była pierwszym i do dziś jest jednym z największych dostawców usług typu PC-to-phone. Do korzystania z usług Net2Phone służy specjalny program, który można ściągnąć z serwera WWW firmy. Aktualnie Net2Phone oferuje dwie wersje programu: nowsza z nich, Net2Phone CommCenter, może być używana na razie wyłącznie przez użytkowników z terytorium USA (firma obiecuje, że w najbliższym czasie wersja ta ma zostać również udostępniona dla innych krajów); druga to wersja "klasyczna", międzynarodowa. Nowsza wersja programu ma kilka nowych możliwości, takich jak m.in. poszukiwanie osób wśród zarejestrowanych użytkowników programu czy możliwość - na wzór komunikatorów - sprawdzenia, czy nasi znajomi w danej chwili są on-line, główna różnica pomiędzy tymi programami sprowadza się jednak do znacznie korzystniejszych taryf za połączenia w nowej wersji programu. Przykładowo, połączenia z numerami w USA przy użyciu Net2Phone CommCenter kosztują tylko 2 centy za minutę, przy czym pierwsze 5 minut każdej rozmowy jest darmowe, natomiast przy użyciu międzynarodowej wersji programu - 10 centów za minutę. Połączenia z Niemcami kosztują 3,9 centa za minutę w nowej wersji (na telefony komórkowe 35 centów za minutę), natomiast 8 centów za minutę w starej (na telefony komórkowe 23 centy - ciekawe, że w tym przypadku cena jest niższa). I tak dalej...

Instalacja programu jest trywialna i sprowadza się w zasadzie do rozpakowania plików zawartych w samorozpakowującym archiwum do odpowiedniego katalogu. Po zakończeniu instalacji automatycznie uruchamiana jest przeglądarka WWW i użytkownik przekierowywany jest na stronę, na której może dokonać rejestracji swojego konta w systemie Net2Phone. Niemal wszystkie systemy PC-to-phone wymagają wypełnienia przy zakładaniu konta szczegółowego formularza, zawierającego rozmaite dane o użytkowniku. Net2Phone nie jest tu wyjątkiem, tak więc przy zakładaniu konta poproszeni zostaniemy o podanie - prócz dość oczywistych danych jak imię, nazwisko, adres e-mail czy numer telefonu - także takich informacji jak wykształcenie, zainteresowania, liczba dzieci czy przeciętne zarobki. Wypenianie takiego kwestionariusza można - i słusznie - odebrać jako naruszające naszą prywatność, kto chce jednak korzystać z usług PC-to-phone, praktycznie nie ma innego wyjścia, gdyż wszystkie firmy oferujące tego rodzaju usługi postępują w tym zakresie zadziwiająco zgodnie. Na zakończenie procesu rejestracji otrzymamy numer konta i PIN, umożliwiające nawiązywanie połączeń. Konto takie należy jeszcze "naładować", korzystając z karty płatniczej (w przeciwnym razie będziemy mogli wykonywać jedynie połączenia w trybie PC-to-PC i wysyłać pocztę głosową), chyba że zakupiliśmy kartę pre-paid systemu Net2Phone z przydzielonym już numerem konta (wówczas na ekranie rejestracyjnym pomijamy etap tworzenia nowego konta kilkając odpowiedni odsyłacz).

Uruchomiony program "dokuje" się w lewym dolnym rogu ekranu, jak na rys.5. Jego obsługa jest bardzo prosta - wystarczy tylko wybrać tryb połączenia (PC-to-PC lub PC-to-phone), wpisać numer telefonu (w przypadku połączeń PC-to-PC wpisuje się wirtualny numer telefonu lub nick, który wywoływany użytkownik zdefiniował przy zakładaniu konta) i wcisnąć przycisk "CALL". Jeżeli w konfiguracji programu nie ustaliliśmy parametrów swojego konta, musimy podać numer konta i PIN. Program umożliwia także wysyłanie poczty głosowej do użytkowników będących w danym momencie off-line (także do osób nie posiadających programu Net2Phone - w wysyłanym e-mailu podawany jest odsyłacz umożliwiający ściągnięcie programu i odsłuchanie wiadomości), a także wysyłanie faksów przez Internet (opcja Net2Fax) w sposób analogiczny, jak w klasycznych programach do faksowania przez modem, ale po niskich cenach stosowanych przez Net2Phone.

Jako dodatek do programu Net2Phone - jak również wielu innych systemów PC-to-phone - użytkownikom z terytorium USA i Kanady oferowany jest program Internet Answering Machine (IAM), opracowany przez firmę CallWave (http://www.callwave.com/). Program ten przeznaczony jest dla użytkowników korzystających z połączeń modemowych i jego zadaniem jest informowanie o tym, że ktoś próbuje się do nas dodzwonić w trakcie, gdy jesteśmy on-line. Działanie programu opiera się oferowanej przez operatorów telefonicznych usłudze przekierowywania połączeń w przypadku zajętości numeru. Przekierowanie takie należy ustawić na bezpłatny (800) numer serwera firmy CallWave. Uruchomiony program IAM tworzy dla nas na tym serwerze, gdy jesteśmy podłączeni do Internetu, wirtualną skrzynkę poczty głosowej. Osoby dzwoniące do nas zostaną przekierowane do tej skrzynki, gdzie mogą pozostawić nam wiadomość, która zostanie natychmiast poprzez Internet przesłana do naszego programu IAM i odtworzona przez głośniki naszego komputera.

Poza opisaną podstawową usługą firma Net2Phone oferuje szereg produktów pozwalających w jeszcze bardziej uniwersalny sposób wykorzystać telefonię internetową. Sprzedaje m.in. specjalne słuchawki telefoniczne podłączane do komputera, a także bramki głosowe przeznaczone dla posiadaczy łączy stałych. Do takiej bramki można podłączyć normalny telefon i wykorzystywać go do połączeń przez Internet w trybie phone-to-phone. Telefon taki ma swój wirtualny numer, przypisany przez firmę Net2Phone, w związku z czym można z niego nie tylko dzwonić, ale i odbierać połączenia, tak jak na zwykłej linii telefonicznej (w Polsce sprzedawane są współpracujące z Net2Phone urządzenia "Interfon", dystrybuowane przez firmę 5.net). Podobnie jak inni usługodawcy zajmujący się telefonią internetową, Net2Phone oferuje też specjalizowane usługi dla firm, wśród których jedną z najciekawszych jest usługa o nazwie Click2Call; pozwala ona firmie na umieszczenie na swojej stronie WWW specjalnego przycisku, po kliknięciu na który uruchamia się aplet łączący użytkownika poprzez Internet bezpośrednio z ustalonym przez firmę numerem telefonu - np. centrum telefonicznej obsługi klienta. W ten sposób następuje integracja obsługi klienta przez Internet i przez telefon. Użytkownik oczywiście nie płaci za takie połączenie; jego koszty ponosi firma w ramach opłaty za usługę (analogiczne usługi oferują także inni opisani w tekście operatorzy systemów PC-to-phone).

Dialpad

Dialpad (http://www.dialpad.com/) był pierwszym serwisem, który wprowadził możliwość nawiązywania połączeń telefonicznych bez odrębnego programu, lecz w oparciu o aplet Javy osadzony na stronie WWW (por. rys.6). Obecnie Dialpad oferuje oprócz apletu także możliwość nawiązywania połączeń poprzez wolnostojący program. Ciekawostką jest fakt, że oprócz Windows program ten dostępny jest także w wersji dla Macintosha (ale tylko z najnowszym systemem operacyjnym Mac OS X). Jest to chyba jedyna usługa PC-to-phone, której aplikacja kliencka dostępna jest dla jakiegoś innego systemu operacyjnego prócz Windows.

Usługa oferowana jest w dwu wariantach: pierwszy, o nazwie DialpadUSA, umożliwia telefonowanie wyłącznie do USA, za to za stałą, ryczałtową opłatę miesięczną 9,99 USD, w ramach której mieści się do 400 minut rozmów. Drugi wariant, DialpadWorld, umożliwia połączenia z całym światem po stawkach minutowych zgodnych z cennikiem firmy. Użytkownicy mieszkający na terenie USA lub Kanady mogą - bez wykupienia któregokolwiek wariantu usługi - wykonywać darmowe rozmowy w obrębie tych krajów o długości nie przekraczającej 5 minut (podobnie jak w Net2Phone). Reszta możliwości Dialpada nie odbiega od standardu wyznaczonego przez pozostałe serwisy internetowej telefonii.

Mediaring

Firma Mediaring (http://www.mediaring.com/) oferuje także dwa sposoby telefonowania: z wykorzystaniem programu Mediaring Talk lub w oparciu o aplet na stronie WWW. Niekorzystnym elementem jest fakt, że konta wykorzystywane przez obie te usługi nie są wzajemnie zamienne: konto VoizFone może być wykorzystywane tylko do połączeń przez stronę WWW, natomiast ValueFone - poprzez program Mediaring Talk. Dla skorzystania z którejkolwiek z usług oferowanych przez Mediaring trzeba wcześniej założyć konto e-mailowe na serwerze firmy; wymóg ten jest nieco dziwny, niemniej jednak bez założenia konta na serwerze Mediaring nie będziemy mogli uzyskać kodu PIN niezbędnego do skorzystania z usługi.

Program Mediaring Talk umożliwia połączenia zarówno w trybie PC-to-phone, jak i PC-to-PC. W tym drugim przypadku program wykorzystuje ciekawą technikę umożliwiającą nawiązanie połączenia nawet wtedy, gdy komputer naszego rozmówcy nie jest w danej chwili połączony z Internetem. Obaj rozmówcy muszą jednak korzystać z połączenia dial-up. Jeżeli program wykryje (posługując się serwerem lokalizacyjnym), że nasz rozmówca jest w danej chwili off-line, pobiera z serwera lokalizacyjnego jego numer telefonu, odłącza się od Internetu i przy użyciu modemu kilkakrotnie dzwoni bezpośrednio na numer telefonu naszego rozmówcy, rozłączając się każdorazowo po krótkim czasie - jest to tzw. "pukanie" (knocking). Program Mediaring Talk zainstalowany na drugim komputerze w stanie czuwania monitoruje sygnały z modemu - nie odbiera on telefonu, natomiast kilkakrotne powtórzenie się "pukania" jest dla niego sygnałem do połączenia się ze swoim dostawcą Internetu używając wskazanego w konfiguracji połączenia z programu Dial-up Networking. W tym samym czasie ponownie łączy się z Internetem nasz komputer i po ustanowieniu połączenia z obu stron możliwa jest rozmowa w trybie PC-to-PC.

Jako jeden z nielicznych serwisów, Mediaring umożliwia przetestowanie działania programu bez konieczności rejestrowania się i zakładania konta. Strona demonstracyjna oferuje możliwość zadzwonienia przy pomocy apletu na jeden z automatycznych numerów informacyjnych. Możemy zatelefonować na zegarynkę w Szanghaju, albo posłuchać prognozy pogody z USA lub Singapuru (por. rys.7).

W ramach usług biznesowych Mediaring oferuje m.in. usługę Voiz Assist Pro, analogiczną do Click2Talk firmy Net2Phone, możliwość umieszczania czatu głosowego (!) na firmowych stronach WWW a także realizację korporacjnych sieci VoIP z indywidualnymi bramkami Internet-telefon.

Hottelephone

Wśród licznych serwisów telefonii internetowej udało mi się znaleźć chyba jedyny, który chwalił się darmowymi połączeniami - Hottelephone (http://www.hottelephone.com/). Serwis jest oparty o aplet na stronie WWW (por. rys.8): chcąc wykonać darmowe połączenie wybieramy przycisk "Place a Free Call", natomiast klikając "PC2Phone" wykonujemy połączenie płatne (o ile mamy jakieś pieniądze na koncie). Oryginalną możliwością serwisu jest realizacja połączeń w trybie phone-to-phone z oddzwanianiem na nasz telefon. Podajemy wówczas numer telefonu, z którym chcemy się połączyć, oraz numer, pod którym jesteśmy aktualnie osiągalni i pod który serwer systemu ma do nas oddzwonić, i wciskamy przycisk "Phone2Phone". (Jeżeli system ma oddzwonić na ten sam numer, z którego łączymy się z Internetem, musimy teraz oczywiście szybko się rozłączyć). Po chwili dzwonią oba telefony i możemy rozmawiać.

Na stronie głównej serwisu można przeczytać o możliwości wykonania do 2 godzin miesięcznie darmowych połączeń do 25 krajów, m.in. Niemiec, Francji, USA, Wielkiej Brytanii, Austrii czy Australii. Przy próbie skorzystania z tej możliwości okazuje się jednak, że chociaż same rozmowy są bezpłatne, to aby móc zadzwonić dokądkolwiek, musimy mieć na koncie przynajmniej 2 USD! Minimalna wpłata zaś, jaką można wnieść na konto, wynosi 14,95 USD, czyli przynajmniej tyle będą nas kosztowały "darmowe" rozmowy. Na dodatek firma aktualnie nie przyjmuje kart płatniczych Visa ani Mastercard - akceptowane są jedynie karty American Express i czeki, co oznacza praktyczną niemożliwość wpłacenia pieniędzy na konto dla przeciętnego polskiego użytkownika. Firma informuje jednak na swoich stronach WWW, że sytuacja taka jest przejściowa i wynika z połączenia dotychczasowych dwu serwisów - jednego darmowego, drugiego płatnego - w jeden. W przyszłości dla skorzystania z darmowych rozmów wpłacanie pieniędzy na konto ma być niepotrzebne.

Omówione powyżej usługi to zaledwie kilka spośród serwisów umożliwiających telefonowanie przez Internet. Oprócz nich na liście najpopularniejszych możnaby umieścić jeszcze np. Go2Call (http://www.go2call.com/), DeltaThree/iConnectHere (http://www.iconnecthere.com/), Phonefree (http://www.phonefree.com/) i inne. Z wyjątkiem szczegółów wszystkie one są jednak podobne, oferują podobne możliwości i zasady korzystania, stąd też dokładne omawianie ich tutaj nie ma większego sensu. Zbliżone są również ceny ich usług, choć oczywiście każda firma ma swoją taryfę, w której różnie kształtują się koszty połączeń do różnych krajów - tak więc gdy chcemy dzwonić głównie np. do Włoch czy Niemiec, tańszy może okazać się jeden operator, a na Słowację czy Ukrainę - inny. W załączonej tabeli zamieszczamy przykładowe ceny połączeń do kilku wybranych krajów obowiązujące w październiku br. w omawianych w tekście serwisach.

Telefonia internetowa jest tematem bardzo szerokim i bardzo popularnym - wciąż powstają nowe rozwiązania, pojawiają się nowe usługi. W tym artykule mogła z oczywistych względów znaleźć się jedynie drobna część informacji na ten temat. Czytelników, którzy chcą dowiedzieć się więcej, zachęcam do sięgnięcia do takich serwisów jak np. http://www.iptelephony.org/ czy http://www.pulver.com/. Znaleźć tam można nie tylko wykazy programów do telefonowania przez Internet czy firm oferujących usługi PC-to-phone (choć częściowo już nieaktualne), ale także np. informacje o producentach sprzętu dla VoIP i telefonii IP, stodowanych w tym zakresie standardach i protokołach i szereg innych, ciekawych wiadomości.


Jarosław Rafa 2001. Tekst udostępniony na licencji Creative Commons (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych). Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się, co to oznacza i co możesz z tym tekstem zrobić. W razie jakichkolwiek wątpliwości licencyjnych bądź w celu uzyskania zgody na rozpowszechnianie wykraczające poza warunki licencji proszę o kontakt e-mailem: raj@ap.krakow.pl.

Wersja HTML opracowana 11.12.2001.


Powrót do wykazu artykułów o Internecie Statystyka