Krótka historia (nie tylko polskiego) Internetu

• Vannevar Bush, jeden z twórców radaru i doradca prezydenta USA T. Roosevelta do spraw techniki wojskowej, publikuje w czasopiśmie The Atlantic Monthly artykuł pt. "As we may think", w którym przedstawia ideę maszyny o nazwie memex, zdolnej do zapamiętywania różnego rodzaju dokumentów i informacji i łączenia ich w ciągi wzajemnych powiązań.

Luty 1946 -

• Na Uniwersytecie Stanu Pensylwania zostaje ukończona budowa pierwszego elektronicznego komputera - ENIAC-a (trwała od czerwca 1943 r.). ENIAC składał się z około 18 tysięcy lamp elektronowych i ważył blisko 30 ton.

Marzec 1964 -

• Paul Baran z RAND Corporation publikuje w czasopiśmie IEEE Transactions on Communications Systems artykuł "On distributed communications networks", w którym po raz pierwszy pojawia się idea rozproszonej sieci komputerowej bez wyróżnionego punktu centralnego.

1965 -

• Theodore Holm Nelson, filozof, wizjoner i entuzjasta komputerów, wymyśla hipertekst. Idea hipertekstu Nelsona podobna jest do koncepcji memexa Busha, ale ma o wiele bardziej ogólny charakter. W następnych latach Nelson rozpocznie pracę nad nigdy nie ukończonym projektem Xanadu, który miał być gigantycznym, rozproszonym hipertekstowym archiwum wszelkich publikacji kiedykolwiek stworzonych na świecie.
• Powstaje pierwsza rozległa sieć komputerowa: dwa komputery - jeden w Masachussetts Institute of Technology, drugi w firmie System Development Corporation w Santa Monica (Kalifornia) zostają połączone dzierżawioną linią telefoniczną o przepustowości 1200 bitów/s. Eksperyment finansuje amerykańska agencja ARPA, zajmująca się badaniami wojskowymi.

1967 -

• Rozpoczynają się prace nad projektem ARPANET - kolejnym eksperymentem finansowanym przez ARPA, mającym za cel doświadczalne sprawdzenie możliwości funkcjonowania sieci bez centralnego punktu sterującego.

1969 -

• 7 kwietnia: Steve Crocker proponuje metodę dokumentowania prac nad siecią ARPANET poprzez wydawanie dokumentów RFC (Request For Comments) i pisze pierwszy taki dokument. Funkcję wydawcy dokumentów RFC oraz koordynatora przydzielającego numeryczne kody protokołów sieciowych obejmie wkrótce Jon Postel, który będzie je pełnił przez blisko trzydzieści lat, aż do swojej śmierci.
• 2 września: w Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA) uruchomiony zostaje pierwszy węzeł sieci ARPANET.
• 29 października: pierwsza próba transmisji danych przez sieć ARPANET między UCLA i Stanford Research Institute (SRI). Ta data to narodziny Internetu!

1969/1970 -

• Ken Thompson i Dennis Ritchie tworzą w AT&T Bell Labs pierwszą wersję systemu operacyjnego Unix dla komputerów PDP-9. Jeszcze nikt nie przypuszcza, że w przyszłości najróżniejsze systemy unixowe staną się podstawowym środowiskiem pracy serwerów internetowych.

1971 -

• Ray Tomlinson z firmy Bolt, Beranek & Newman pisze pierwszy program do przesyłania poczty elektronicznej w sieci.
• Powstają pierwsze specyfikacje protokołów telnet (15 lutego, RFC 97) i FTP (10 kwietnia, RFC 114), w ciągu najbliższych dwu lat kilkanaście razy poprawiane i modyfikowane.

Październik 1972 -

• Pierwsza publiczna demonstracja ARPANET-u na Międzynarodowej Konferencji Łączności Komputerowej (ICCC) w Waszyngtonie okazuje się oszałamiającym sukcesem. Jego wynikiem jest powołanie Międzynarodowej Grupy Roboczej ds. Sieci (INWG). W następnym roku do ARPANET-u podłączone zostaną dwa pierwsze węzły spoza USA - w Norwegii i Wielkiej Brytanii.

Maj 1973 -

• Bob Metcalfe z uniwersytetu Harvard w ramach pracy doktorskiej opracowuje koncepcję sieci Ethernet. Ethernet - po licznych zmianach i ulepszeniach - jest dziś wciąż podstawową technologią używaną do budowy sieci lokalnych.

Maj 1974 -

• Vinton Cerf i Bob Kahn publikują w IEEE Transactions on Communications Systems pierwszy zarys protokołu TCP (artykuł "A protocol for packet network interconnection").

1975 -

• W sieci ARPANET powstaje pierwsza e-mailowa lista dyskusyjna, założona przez Steve'a Walkera.
• Na rynku amerykańskim pojawia się pierwszy komputer osobisty - Altair 8800. Kosztował 395 USD, zawierał zaledwie 256 bajtów pamięci RAM i intepreter języka BASIC opracowany przez Microsoft.

1976 -

• W AT&T Bell Labs powstaje program UUCP (Unix to Unix CoPy), umożliwiający transmisję plików pomiędzy dwoma komputerami unixowymi, połaczonymi ze sobą bądź bezpośrednio, bądź za pomocą modemów. Program ten rok później zostanie dołączony do tzw. szóstego wydania systemu Unix - pierwszej wersji udostępnionej publicznie (wcześniej system używany był tylko wewnątrz Bell Labs). UUCP odegra zasadniczą rolę w powstaniu Usenetu.

1978 -

• W Chicago powstaje pierwszy BBS (Bulletin Board System). BBS to komputer ze specjalnym oprogramowaniem, umożliwiającym odbieranie połączeń modemowych. Użytkownicy dzwoniący do BBS-u mogą pozostawiać nawzajem dla siebie wiadomości i pliki, brać udział w ogólnych dyskusjach na forach dyskusyjnych oraz pobierać pliki znajdujące się w zasobach BBS-u. Korzystanie z BBS-ów oraz zakładanie własnych BBS-ów wkrótce staje się bardzo popularnym hobby; gwałtownie rośnie sprzedaż modemów. W późniejszych latach BBS-y zaczną łączyć się w sieci (najbardziej znaną z nich jest Fidonet), umożliwiające np. wymianę pomiędzy BBS-ami poczty elektronicznej. Popularność BBS-ów utrzymała się mniej więcej do połowy lat dziewięćdziesiątych; potem wobec ekspansji Internetu zainteresowanie nimi znacznie spadło.

1979 -

• Tom Truscott i James Ellis z Uniwersytetu Duke oraz Steve Bellovin z Uniwersytetu Północnej Karoliny (UNC) tworzą system Usenet, umożliwiający przesyłanie wiadomości w grupach dyskusyjnych za pośrednictwem UUCP i połączeń modemowych między komputerami. Ich oprogramowanie do obsługi grup dyskusyjnych zostaje zaprezentowane na konferencji użytkowników Unixa USENIX w 1980 r., dzięki czemu zdobywa popularność i Usenet zaczyna szybko się powiększać. Na przełomie 1980 i 1981 r. na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley (UCB) niektóre grupy Usenetu zostają sprzężone (zbramkowane) z e-mailowymi listami dyskusyjnymi w sieci ARPANET.
• Na uniwersytecie Essex powstaje pierwszy MUD (Multiple User Dungeon).
• 12 kwietnia Kevin MacKenzie w e-mailu wysłanym na listę dyskusyjną po raz pierwszy używa emotikonu ("uśmieszka"), objaśniając jego znaczenie i proponując używanie tego typu znaczków do wyrażania emocji w korespondencji e-mailowej.
• Powstaje Compuserve, amerykańska komercyjna sieć komputerowa użytku publicznego (tzw. online service), oferująca swoim użytkownikom dostęp do własnej poczty elektronicznej, forów dyskusyjnych, archiwów plików, a także usług informacyjnych jak aktualne wiadomości agencyjne, informacja o rozkładach lotów (włącznie z rezerwacją biletów na samoloty), pogodzie, numerach telefonów itd. Do Compuserve mógł podłączyć się każdy użytkownik komputera posiadający modem i odpowiednie oprogramowanie, bezpłatnie rozprowadzane przez Compuserve. W następnych latach powstaną jej konkurenci: America Online (AOL) i Prodigy. Sieci tego typu cieszyły się w USA dużą popularnością - podobnie jak BBS-y - mniej więcej do połowy lat dziewięćdziesiątych, potem zaczęły stopniowo chylić się ku upadkowi. Obecnie America Online, która w międzyczasie wykupiła Compuserve, przekształciła się w dostawcę usług internetowych.

1981 -

• Powstają alternatywne wobec ARPANET-u akademickie sieci komputerowe: BITNET i CSNET. Podstawowymi usługami zapewnianymi przez te sieci była poczta elektroniczna oraz transmisja plików - brak było możliwości pracy interakcyjnej (telnet). Sukcesywnie instalowane są bramki umożliwiające wymianę poczty elektronicznej między tymi sieciami a ARPANET-em.
• IBM wprowadza na rynek pierwszy model komputera IBM PC. Kosztował 3000 USD, wyposażony był w 16 KB pamięci RAM i jednostronną stację dyskietek 5,25 cala o pojemności 160 KB.
• W Polsce powstaje Międzyuczelniana Sieć Komputerowa łącząca uczelnie w Gliwicach, Warszawie i Wrocławiu. Sieć oparta jest na protokole X.25, naśladującym sposób funkcjonowania komutowanych połączeń telefonicznych.

1983 -

• 1 stycznia: sieć ARPANET przechodzi z dotychczasowego protokołu NCP (Network Control Protocol) na protokół TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol). Jest to początek Internetu w jego obecnej formie.
• ARPANET dzieli się na dwie części: wojskową, nazwaną MILNET, oraz cywilną, zachowującą starą nazwę ARPANET. W odniesieniu do obu tych sieci połączonych razem zaczyna być używana nazwa "Internet".
• Powstaje Internet Activities Board (IAB, w 1992 nazwa zmieniona na Internet Architecture Board) i Internet Engineering Task Force (IETF) - ciała zajmujące się tworzeniem, rozwojem i standaryzacją protokołów sieciowych, po licznych zmianach organizacyjnych nadal odgrywające kluczową rolę w rozwoju Internetu.
• Protokół TCP/IP zostaje włączony do wersji Berkeley 4.2 systemu Unix. Otwiera to drogę do łączenia uczelnianych sieci lokalnych, złożonych w większości z komputerów unixowych, wprost z Internetem.
• Paul Mockapetris tworzy system DNS (1 listopada, RFC 882-883). Od tego momentu przestaje istnieć konieczność zapamiętywania w każdym komputerze podłączonym do Intenetu tablicy nazw i adresów wszystkich pozostałych komputerów, co było niezbędne do tej pory.
• Powstaje EARN (European Academic & Research Network) - europejska "odnoga" sieci BITNET, do której w kilka lat później - jako do pierwszej międzynarodowej sieci komputerowej - zostanie przyłączona Polska.
• Tom Jennings tworzy Fidonet - pierwszą i najpopularniejszą sieć łączącą BBS-y. BBS-y należące do sieci Fidonet dzwoniły nawzajem do siebie według ustalonego harmonogramu - zazwyczaj raz dziennie - i wymieniały wiadomości i pliki.

1985 -

• Powstaje pierwsza organizacja zajmująca się rejestracją adresów domenowych - SRI NIC, prowadzona przez Stanford Research Institute. Opieka nad głównymi serwerami DNS zostaje powierzona instytutowi informatyki Uniwersytetu Południowej Karoliny (ISI-USC).

1986 -

• Narodowy Fundusz Nauki (NSF) finansuje budowę sieci szkieletowej NSFNET (przepustowość 56 kbit/s) i centrów superkomputerowych na pięciu amerykańskich uniwersytetach. Powoduje to lawinowy wzrost liczby instytucji akademickich przyłączających się do Internetu.
• Opracowany zostaje protokół NNTP, umożliwiający przesyłanie wiadomości systemu Usenet poprzez Internet zamiast przez połączenia modemowe. Usenet zaczyna z odrębnej sieci przekształcać się w jedną z usług internetowych.
• W Polsce rozpoczyna się realizacja projektu KASK (Krajowa Akademicka Sieć Komputerowa), mającego za zadanie połączenie ze sobą centrów komputerowych w głównych ośrodkach akademickich kraju. KASK nie miał wówczas jeszcze nic wspólnego z Internetem; w sieci tej stosowany był - podobnie jak we wcześniejszej sieci Gliwice-Warszawa-Wrocław - protokół X.25. Sieć utworzona w ramach programu KASK została jednak potem wykorzystana do uruchomienia połączeń internetowych.
• Tadeusz Wilczek i Tomasz Zieliński zakładają w Warszawie pierwszy polski BBS.
• W lipcu zaczyna się wielka reorganizacja struktury grup Usenetu - tzw. Great Renaming (trwa do marca 1987). Dotychczas nazwy wszystkich grup niemoderowanych zaczynały się od "net.", a moderowanych - od "mod."; na to miejsce zostaje wprowadzona znana obecnie struktura siedmiu głównych hierarchii: comp., misc., news., rec., sci., soc. i talk..

1987 -

• Polskie instytucje naukowe (Wydział Fizyki UW, Centrum Astronomiczne PAN im. M. Kopernika) rozpoczynają regularną wymianę poczty elektronicznej z zagranicą korzystając z połączeń dial-up do zagranicznych serwerów.
• Jacek Szelożyński i Jan Stożek uruchamiają pierwsze polskie węzły sieci Fidonet.
• 7 maja w Kalifornii Brian Reid, jeden z administratorów głównych serwerów Usenetu, nie zgadzając się z poczynaniami pozostałych administratorów odnośnie tworzenia nowych grup uruchamia nową hierarchię "alt.", któa jest dystrybuowana z pominięciem serwerów należących do tzw. "kliki szkieletowej" (backbone cabal). W hierarchii "alt." każdy może założyć dowolną grupę.

1988 -

• 2 listopada: pierwszy atak wirusowy na Internet. Robak internetowy napisany przez Roberta Morrisa rozprzestrzeniając się w sieci blokuje około 6 tysięcy komputerów w Internecie (z ogólnej liczby około 60 tys.) i uniemożliwia łączność w wielu miejscach sieci. W odpowiedzi na ten incydent ARPA (obecnie nazywająca się DARPA) tworzy Computer Emergency Response Team (CERT) - zespół mający zajmować się monitorowaniem zagrożeń komputerowych i ochroną przed nimi.
• Powstaje IANA (Internet Assigned Numbers Authority), ciało zajmujące się przydzielaniem adresów internetowych, numerów protokołów i wszelkich innych parametrów, które muszą być centralnie koordynowane; na jego czele staje Jon Postel.
• Jarkko Oikarinen z Finlandii tworzy IRC.
• W sierpniu w sieci BITNET powstaje pierwsza polskojęzyczna lista dyskusyjna PLEARN-L, której tematem są działania na rzecz przyłączenia Polski do sieci BITNET/EARN. Grupa polskich naukowców pisze w tej sprawie list do prezydenta EARN, Dennisa Jenningsa. Na pzeszkodzie realizacji tego zamierzenia stoją niestety ameykańskie restrykcje dotyczące eksportu zaawansowanych technologii (COCOM).

1989 -

• W marcu Tim Berners-Lee przedstawia do wewnętrznej dyskusji wśród pracowników europejskiego centrum badań jądrowych CERN koło Genewy projekt systemu zarządzania informacjami o prowadzonych badaniach, opartego na koncepcji hipertekstu. Powstaje HTML.
• 2 sierpnia: ukazuje się pierwszy numer pierwszego polskiego czasopisma elektronicznego - "Donosy". Głównym celem "Donosów" miało być przekazywanie aktualnych, zwięzłych informacji o Polsce Polakom przebywającm za granicą. Wobec braku bezpośredniego połączenia Polski ze światową siecią pismo musi być rozsyłane z zagranicznych serwerów. To pierwsze wydanie zawiera zaledwie kilkanaście wieszy tekstu (zob. rys.) w dowcipny sposób komentujących aktualne wydarzenia w kraju. "Donosy" ukazują się do dziś, oprócz prenumeraty e-mailowej dostępne są pod adresem: http://www.fuw.edu.pl/donosy/.
• Rozpoczyna działalność pierwszy na świecie komercyjny dostawca Internetu - The World (world.std.com).

1990 -

• 30 kwietnia: zarejestrowana zostaje domena internetowa .pl; jej obsługą pierwotnie zajmuje się Jan Sorensen z Danii.
• 17 lipca: Polska zostaje przyłączona do sieci EARN/BITNET. Centrum Informatyczne Uniwersytetu Warszawskiego (CIUW) zostaje połączone z Uniwersytetem Kopenhaskim łączem o przepustowości 9600 bit/s.
• 25 października: jako pierwszy po Warszawie ośrodek do BITNET-u zostaje podłączony Wrocław (węzeł na Politechnice Wrocławskiej). Do końca roku podłączone zostaną jeszcze Kraków i Katowice.
• W USA następuje formalna likwidacja sieci ARPANET, która przestała już być potrzebna - jej rolę przejęło wiele innych sieci tworzących szkielet Internetu.
• W grudniu Tim Berners-Lee kończy w CERN-ie prace nad pierwszą przeglądarką HTML. Program, nazwany "World Wide Web" (później nazwa przeglądarki została zmieniona na "Nexus", aby nie myliła się z określeniem systemu jako całości), przeznaczony był dla komputerów NeXT i oprócz przeglądania umożliwiał także edycję plików z możliwością wizualnego tworzenia odsyłaczy (zob. rysunek). Równolegle powstaje także prosta przeglądarka działająca w trybie tekstowym oraz pierwszy serwer HTTP.

1991 -

• 25 stycznia: spotkanie w Centrum Astronomicznym im. M.Kopernika na temat uruchomienia w istniejącej sieci KASK protokołu TCP/IP (sieć mogła obsłużyć równocześnie cztery protokoły, używane były trzy: X.25, BITNET i DECNET). Rozpoczyna się realizacja projektu POLIP, tworzącego zręby polskiego Internetu.
• Powstaje Zespół Koordynacyjny Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej - pierwsze "wcielenie" NASK-u.
• 10 kwietnia: DDN NIC - instytucja przydzielająca w tym czasie na świecie adresy IP - przyznaje dla projektu POLIP klasę adresową 148.81.0.0.
• Kwiecień: na uniwersytecie Minnesota Paul Lindner i Mark McCahill tworzą system gopher, umożliwiający nawigację pomiędzy dokumentami rozproszonymi na różnych serwerach w Internecie za pomocą prostego hierarchicznego systemu menu. System nie pozwalał na tworzenie odsyłaczy hipertekstowych między dokumentami, a większość prezentowanej informacji miała postać plików tekstowych ASCII. Z uwagi na niewielkie wymagania sprzętowe gopher szybko zyskuje sobie dużą popularność.
• Czerwiec: Krzysztof Heller i Rafał Pietrak uruchamiają pierwsze łącze TCP/IP między Warszawą i Krakowem.
• 6 sierpnia: Tim Berners-Lee ogłasza na grupie dyskusyjnej alt.hypertext udostępnienie oprogramowania WWW. Większość użytkowników z uwagi na znikomą popularność komputerów NeXT może skorzystać jednak tylko z dość topornej wersji tekstowej, co nie przysparza początkowo systemowi zbyt wielu zwolenników.
• 17 sierpnia: Polska w Internecie! Pierwsze połączenie TCP/IP między CIUW a Kopenhagą. Na razie z Polski można łączyć się tylko z krajami europejskim - routing do USA jest zablokowany. Amerykanie zezwalają na połączenia 15 grudnia.
• 17 września: Linus Torvalds, student uniwersytetu w Helsinkach, udostępnia w sieci pierwszą, bardzo prymitywną wersję napisanego przez siebie systemu operacyjnego Linux, będącego funkcjonalnym odpowiednikiem Unixa. W ciągu kilku lat darmowy Linux, tworzony przez grupy programistów-ochotników współpracujących ze sobą przez Internet, stanie się najpopularniejszym systemem unixowym na świecie, eliminując z rynku kilka komercyjnych odmian Unixa; będzie też najpowszechniej używany do zastosowań sieciowych.

1992 -

• Styczeń: powstaje Internet Society (ISOC), międzynarodowe stowarzyszenie użytkowników Internetu, organizacja uważana za oficjalnego reprezentanta społeczności internetowej.
• 16 marca: Andrzej Smereczyński z CIUW otrzymuje nagrodę Pioniera Granicy Elektronowej (Pioneer of the Electronic Frontier) przyznaną przez amerykańską Electronic Frontier Foundation za podłączenie Polski do sieci BITNET.
• Uruchomione zostają pierwsze polskie serwery Usenetu (Michał Jankowski, UW) i gophera (Rafał Maszkowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu).
• Czerwiec: Uruchomiona zostaje sieć POLPAK (X.25) Telekomunikacji Polskiej S.A.
• Warszawska firma ATM zostaje pierwszym komercyjnym dostawcą Internetu w Polsce.
• Grudzień: "Polskie Zasoby Sieciowe" Rafała Maszkowskiego - pierwsza próba skatalogowania zasobów informacyjnych dostępnych w polskim Internecie. Lista, regularnie aktualizowana, rozpowszechniania była początkowo w formacie czystego tekstu ASCII, później - po pojawieniu się w Polsce serwerów WWW - także w postaci HTML. Ostatnia aktualizacja "Polskich Zasobów Sieciowych" ukazała się 14.02.1997 (zob. rys.).

1993 -

• Styczeń: powstaje InterNIC (Internet Network Information Center) - wspólne przedsięwzięcie firm AT&T, General Atomics i Network Solutions Inc. finansowane przez NSF. InterNIC ma zajmować się rejestrowaniem adresów domenowych (przejmuje te obowiązki po SRI NIC), przydzielaniem adresów IP na obszarze Ameryki, tworzeniem katalogów informacji dostępnych w Internecie oraz udostępnianiem materiałów informacyjnych o samym Internecie i sposobach korzystania z niego. Usługi katalogowe i informacyjne InterNIC działały do 31 marca 1998 r., kiedy to NSF zaprzestał dalszego ich finansowania; rejestracja domen do 1 grudnia 1999.
• Również w styczniu uruchomiony zostaje pierwszy polski serwer IRC.
• 16 lutego: Marc Andreessen z National Center for Supercomputing Applications (NCSA) na uniwersytecie Illinois ogłasza na grupach dyskusyjnych udostępnienie programu NCSA Mosaic. Była to pierwsza graficzna przeglądarka WWW, która potrafiła wyświetlać ilustracje w treści dokumentu (poprzednie przeglądarki, jak WWW Tima Berners-Lee czy późniejsze Erwise i Viola, wyświetlały obrazki w odzielnych okienkach). Dziś trudno uwierzyć, że możliwość korzystania z WWW w postaci graficznej była wówczas dostępna tylko dla komputerów unixowych! Mimo to program zyskuje sobie olbrzymią popularność. W późniejszym czasie Andreessen wraz z kolegami tworzy wersje Mosaic dla Macintosha i Windows (zob. rys.).
• 20 października: pierwszy polski serwer WWW na Wydziale Fizyki UW (zob. rysunek). W jego ramach powstaje "Polish Home Page" - pierwsza wizytówka Polski w Internecie.
• 14 grudnia: NASK z części Uniwersytetu Warszawskiego staje się samodzielną Jednostką Badawczo-Rozwojową.

1994 -

• Styczeń: powstaje EINet Galaxy (obecnie Tradewave Galaxy) - pierwszy ręcznie tworzony tematyczny katalog stron WWW. W kwietniu powstanie kolejny - do dziś najpopularniejszy - serwis tego typu: Yahoo!
• 12 kwietnia: pierwszy spam w Internecie w wykonaniu firmy prawniczej Canter & Siegel z Arizony.
• 20 kwietnia: na Uniwersytecie Waszyngton uruchomiony zostaje WebCrawler - pierwsza pełnotekstowa wyszukiwarka stron WWW. Wyszukiwarki pojawiły się w sieci już pod koniec 1993 r., ale nie potrafiły przeszukiwać całej zawartości stron, lecz jedynie adresy, tytuły lub specjalnie przygotowane w osobnym pliku opisy.
• 27 maja: w Internecie pojawia się (z inicjatywy Marka Cara, doradcy ówczesnego premiera Waldemara Pawlaka ds. informatyki) serwer WWW polskiego rządu - jako drugiej po Białym Domu instytucji rządowej na świecie.
• Czerwiec: Stanisław Tymiński tworzy w Warszawie Maloka BBS - płatny BBS z dostępem do Internetu; jest to pierwsza w Polsce oferta komercyjnego dostępu do Internetu za cenę dostępną dla przeciętnej kieszeni. Maloka BBS działa do końca lipca 1996 r., kiedy to zostaje zamknięty z powodów finansowych.
• Lipiec: w Usenecie powstają pierwsze grupy pl.*.
• 3 października: za sprawą Andrzeja Górbiela w Internecie - na serwerze gophera krakowskiego Cyfronetu - pojawia się "Gazeta w Krakowie" - krakowski dodatek lokalny "Gazety Wyborczej". Jest to pierwsze w Polsce papierowe czasopismo mające swoją wersję elektroniczną (wkrótce potem do "Gazety w Krakowie" dołącza także cotygodniowy dodatek GW "Komputery i Biuro"). Oba dodatki ukazują się w sieci do 15 kwietnia 1999, kiedy to decyzją centrali "GW" ich wersje elektroniczne zostają zlikwidowane. Archiwum tych wydań jest wciąż dostępne na gopherze Cyfronetu: gopher://gopher.cyf-kr.edu.pl/ !
• W październiku powstaje World Wide Web Consortium (W3C) - organizacja zajmująca się koordynacją prac nad rozwojem WWW i HTML-a.
• 14 października: Mosaic Communications Corp., firma założona przez Marca Andreessena po odejściu z NCSA, udostępnia w Internecie pierwszą wersję nowej przeglądarki WWW o nazwie Mosaic Netscape (wkrótce ze względów prawnych firma musi usunąć z nazwy słowo "Mosaic" i zmienia nazwę na Netscape Communications Corp.). Na kilka najbliższych lat Netscape zdominuje rynek przeglądarek WWW.
• Grudzień: powstaje inicjatywa Internet dla Szkół (Jacek Gajewski), mająca za cel udostępnienie szkołom taniego dostępu do Internetu. Dostęp realizowany jest na zasadzie call-backu, koszty połączeń pokrywają sponsorzy programu.

1995 -

• Marzec: w ramach serwisu Wirtualna Akademia, stworzonego przez Leszka Bogdanowicza na serwerze WWW Wydziału Elektrycznego Politechniki Gdańskiej, powstaje Wirtualna Polska - pierwszy polski katalog stron WWW, wzorowany na Yahoo!
• Kwiecień: NSF zaprzestaje dalszego finansowania sieci NSFNET, która zostaje podzielona pomiędzy pięciu operatorów telekomunikacyjnych; następuje całkowita prywatyzacja Internetu w USA. Fundusze NSF zostają skierowane na budowę sieci vBNS (very high speed Backbone Network Service), stanowiącej zaczątek przyszłego projektu Internet 2 - bardzo szybkiej sieci przeznaczonej dla nauki.
• 18 maja: w Poznaniu powstaje stowarzyszenie Polska Społeczność Internetu, mające inspirować i stymulować działania na rzecz rozwoju Internetu w Polsce. Choć po mniej więcej półtora roku działalność stowarzyszenia zamiera, jego zaistnienie zwróciło uwagę opinii publicznej na społeczną wagę Internetu.
• W maju w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW (ICM) oficjalnie otwarty zostaje serwis SunSITE Polska (nieoficjalnie działał już mniej więcej od połowy 1994 r.) - część ogólnoświatowego projektu SunSITE sponsorowanego przez firmę Sun Microsystems. Serwery SunSITE miały gromadzić zasoby informacyjne służące rozwojowi Internetu, nauki i kultury. Dzięki m.in. swoim bogatym archiwom oprogramowania, SunSITE staje się jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w polskim Internecie. Serwis istnieje do dziś, choć już bez sponsoringu firmy Sun - http://sunsite.icm.edu.pl/.
• Firma VocalTec wypuszcza na rynek program Internet Phone, umożliwiający prowadzenie rozmów głosowych przez Internet. Program zostaje przez media okrzyknięty sensacją, choć jak się później okaże - nieco na wyrost.
• Firma Progressive Networks (później RealNetworks) udostępnia oprogramowanie RealAudio, pozwalające na transmisję na żywo dźwięku (w późniejszych wersjach także i obrazu) przez Internet. Programy o podobnej funkcjonalności istniały wcześniej, ale dostępne były wyłącznie dla niektórych systemów unixowych. RealAudio umożliwia odbiór transmisji dźwiękowych w Windows.
• 24 sierpnia: Microsoft wprowadza na rynek system Windows 95, zawierający wbudowaną obsługę protokołu TCP/IP (w poprzednich wersjach Windows trzeba było w tym celu doinstalowywać dodatkowe programy). System zawiera także pakiet oprogramowania służącego do korzystania z Microsoft Network - przygotowywanej przez Microsoft sieci usługowej analogicznej do Compuserve czy AOL - m.in. przeglądarkę Internet Explorer 1.0 (w istocie wersję Mosaic, kupioną od firmy Spyglass, która na mocy umowy z NCSA ma prawa do komercyjnego licencjonowania przeglądarki). Microsoft Network okazuje się ostatecznie nieporozumieniem, za to w kolejnych wersjach Windows coraz bardziej rozbudowywane będzie oprogramowanie internetowe.
• 14 września: pozbawiony finansowania rządowego InterNIC zaczyna pobierać opłaty za rejestrację domen internetowych, co wywołuje liczne protesty.
• 21-22 września: w Warszawie odbywa się I Konferencja "Internet w Polsce", będąca pierwszą publiczną prezentacją Internetu adresowaną do środowisk nie związanych z uczelniami ani firmami komputerowymi. Liczba uczestników przekracza wszelkie oczekiwania organizatorów. Niestety, na tejże konferencji dyrektor NASK-u, Tomasz Hofmokl, zapowiada plany rozliczania użytkowników za ruch w sieci ("złotówka za megabajt"), argumentując to tym, iż użytkownicy zbytnio obciążają sieć!
• 16 listopada: NASK rozpoczyna wysyłanie do klientów pism informujących o nowych zasadach rozliczania. Wedle nowych zasad użytkownicy płaciliby np. za ruch wywołany ściąganiem stron z ich serwerów WWW czy za przychodzącą pocztę elektroniczną, czyli coś, co jest całkowicie poza ich kontrolą. Rozpoczyna się ogólnopolska kampania protestów pod hasłem "Walka o polski Internet". Podejmowane są interwencje we władzach państwowych. Akcja kończy się 1 kwietnia 1996, kiedy to NASK wprowadza nowy, kompromisowy cennik. W następstwie "sprawy cennika NASK-u" niektórzy dostawcy Internetu usiłują zorganizować niezależne od NASK-u łącza zagraniczne.

1996 -

• Kwiecień: na polski rynek internetowy wchodzi TP S.A. uruchamiając dostęp przez numer 0-202122 - tym samym łamiąc monopol NASK-u.
• "Rewolucja ogonkowa" w polskim Internecie: na stronach WWW, w poczcie elektronicznej i Usenecie użytkownicy gwałtownie zaczynają używać polskich liter (poprzednio pisano głównie po "polskawemu").
• Microsoft bez rozgłosu rozpoczyna dystrybucję Windows 95 OSR 2 - wersji zawierającej znaczne modyfikacje w stosunku do pierwszej edycji systemu. Nowa wersja Windows zawiera zintegrowaną z systemem przeglądarkę WWW (Internet Explorer 3.0), co staje się powodem do wszczęcia przez Departament Sprawiedliwości USA śledztwa w sprawie stosowania przez Microsoft praktyk monopolistycznych.
• 11 listopada: rozpoczyna pracę IAHC (International Ad Hoc Committee), który ma określić przyszłe zasady rejestracji domen internetowych oraz zdecydować o ewentualnym wprowadzeniu nowych domen najwyższego poziomu. Projekt opracowany przez IAHC nigdy nie został wprowadzony w życie.
• 15 listopada: w wypadku samochodowym ginie Andrzej Górbiel.
• Izraelska firma Mirabilis tworzy ICQ, pierwszy komunikator internetowy - program pozwalający na sprawdzanie czy inne osoby (identyfikowane indywidualnym numerem użytkownika) są w danym momencie zalogowane do sieci, wysyłanie bezpośrednich komunikatów tekstowych na ich ekrany (tzw. instant messaging), przesyłanie sobie plików itp. Popularność usługi rośnie lawinowo; w ciągu pół roku w bazie ICQ zarejestrowało się 850 tysięcy użytkowników.
• Grudzień: powstaje pierwszy w Polsce serwer darmowych kont pocztowych - free.polbox.pl.
• 17 grudnia: w tym samym dniu uruchomione zostają dwie pierwsze polskie wyszukiwarki WWW - Sieciowid, udostępniony przez firmę Polska Online, oraz Netoskop przez magazyn "Chip". Następują wzajemne oskarżenia o zagarnięcie efektów cudzej pracy - nad obiema wyszukiwarkami pracowały te same osoby... Po kilku miesiącach Sieciowid przestaje działać.

1997 -

• Styczeń: w ICM zostaje uruchomiona najbardziej znana polska wyszukiwarka stron WWW - Polski Infoseek.
• Marzec: serwer free.polbox.pl zostaje wzbogacony o możliwość zakładania darmowych stron WWW.
• Kwiecień: na dorocznej konferencji polskich sieci miejskich - POLMAN 97 - POZMAN i Tel-Energo demonstrują eksperymentalną sieć o przepustowości 34 Mbit/s, zestawioną między Gdańskiem, Poznaniem, Warszawą i Katowicami. W następstwie tego eksperymentu zapada decyzja o budowie szybkiej sieci przeznaczonej dla użytkowników naukowych - POL34.
• 11-14 czerwca: w Tarnowie odbywa się pierwsza konferencja "Miasta w Internecie". Tematyka wykorzystania Internetu dla polepszenia życia społeczności lokalnych spotyka się z niesłychanie żywym oddźwiękiem. Konferencja wchodzi na stałe do kalendarza imprez związanych z polskim Internetem.
• Firmy Ericsson, Motorola, Nokia i Phone.com zakładają WAP Forum, celem współpracy przy tworzeniu protokołów WAP (Wireless Application Protocol) - odpowiedników protokołów internetowych przeznaczonych do zastosowania w sieciach telefonii komórkowej.
• Październik: pojawia się Microsoft Internet Explorer 4.0, rozniecając "wojnę przeglądarek" między Microsoftem a Netscape'em, w której ostatecznie zwycięży Microsoft. 20 października Departament Sprawiedliwości wytacza proces Microsoftowi, zarzucając mu nielegalność integracji przeglądarki z systemem operacyjnym.

1998 -

• 30 stycznia: ignorując projekt opracowany przez IAHC, na krótko przed jego zrealizowaniem rząd amerykański rozpoczyna od nowa całą dyskusję na temat domen, publikując dokument z własnymi propozycjami w tej sprawie. W dokumencie sugeruje się m.in. powołanie w miejsce IANA nowej organizacji, która przejmie jej zadania. IANA uruchamia listę dyskusyjną na ten temat.
• Marzec: przydzielanie adresów IP na obszarze Ameryki przejmuje od InterNIC-u ARIN (American Registry for Internet Numbers).
• 22 marca: w wypadku samochodowym ginie Marek Car.
• 30 kwietnia: WAP Forum publikuje specyfikacje techniczne protokołów WAP wersji 1.0.
• 1 lipca: NASK wprowadza - w miejsce dotychczas obowiązującej jednorazowej opłaty za rejestrację domeny - opłaty coroczne.
• 2 października: w USA zostaje zarejestrowana organizacja ICANN, która planuje przejąć obowiązki IANA zgodnie z sugestiami zawartymi w dokumentach rządowych z 30 stycznia i 5 czerwca.
• 16 października: umiera na serce Jon Postel, szef IANA. "Bez niego Internet nie będzie już taki sam" - stwierdza prezes ISOC. "The Economist" nazywa Postela "Bogiem Internetu". Na serwerach WWW na całym świecie pojawiają się strony poświęcone jego pamięci.
• 25 listopada: Departament Handlu USA zawiera porozumienie z ICANN dotyczące przejęcia przez ICANN kontroli nad zarządzaniem domenami internetowymi.

1999 -

• 24 lutego: w USA rusza sieć Abilene - szkielet Internetu 2.
• Marzec: połączenie sieci POL34 z europejską siecią TEN-155 łączem o przepustowości 34 Mbit/s; pierwsze naprawdę szybkie łącze zagraniczne polskiego Internetu.
• 21 kwietnia: koniec monopolu Network Solutions Inc. na rejestrację domen internetowych; ICANN wybiera siedem firm (z kilkudziesięciu zgłoszonych), które mają rozpocząć - na razie testowo - konkurencyjną rejestrację nazw w domenach .com, .net i .org. Faktyczne rozpoczęcie rejestracji przez pierwszą z tych firm - Register.com - następuje 7 czerwca.
• 14 lipca: oficjalnie rozpoczyna się przydzielanie adresów sieciowych w protokole IPv6.
• Sierpień: Shawn Fanning udostępnia program i serwis Napster, umożliwiający użytkownikom sieci wyszukiwanie i wzajemną wymianę plików dźwiękowych w formacie MP3 posiadanych na swoich twardych dyskach. Jest to pierwsza usługa internetowa działająca na zasadzie "peer-to-peer", czyli wzajemnej wymiany danych przez wiele równorzędnych komputerów, a nie interakcji wielu klientów z jednym serwerem. Napster zostaje niemal natychmiast oskarżony o piractwo przez RIAA (Amerykańskie Stowarzyszenie Przemysłu Płytowego), które wytacza mu proces. Tymczasem liczba użytkowników programu bardzo szybko zaczyna liczyć się w milionach.
• Listopad: TP S.A. ogłasza wprowadzenie usługi SDI (skrót rozwijany najpierw jako "Szybki Dostęp do Internetu", potem "Stały Dostęp do Internetu"), opartej na urządzeniach HiS firmy Ericsson. Usługa umożliwia uzyskanie stałego dostępu z prędkością 115,2 kbit/s na tej samej linii, na której zainstalowany jest telefon. Niestety, z powodu ciągłego braku urządzeń tempo rozwoju usługi jest bardzo wolne...
• Polski Infoseek działający dotychczas w ICM zostaje wykupiony przez firmę Internet Ventures Poland, tworzącą portal Arena.pl.
• 1 grudnia: ICANN przejmuje od firmy Network Solutions koordynację bazy danych zarejestrowanych domen oraz witrynę www.internic.net. Wprowadzona zostaje całkowicie wolna konkurencja firm rejestrujących domeny .com, .net i .org.

2000 -

• W polskim Internecie zaczyna się boom portali, które wyrastają jak przysłowiowe grzyby po deszczu.
• 14 marca: w firmie Nullsoft powstaje Gnutella - system typu peer-to-peer działający bez centralnego serwera, w związku z czym niemożliwy do zablokowania na drodze prawnej. Oryginalny program zostaje zdjęty ze strony WWW zaledwie w kilka godzin po udostępnieniu, ale te kilka godzin wystarczy, aby powstały dziesiątki jego "klonów".
• 7 czerwca: zapada wyrok w toczącym się od 1997 r. procesie antymonopolowym Microsoftu. Sędzia Thomas Penfield Jackson nakazuje podział Microsoftu na dwie odrębne firmy. Microsoft składa apelację.
• 5 września: umiera Tomasz Hofmokl, pierwszy dyrektor NASK (od początku jego istnienia do grudnia 1999).
• 16 listopada: ICANN zatwierdza do wprowadzenia w Internecie siedem nowych domen najwyższego poziomu: .aero, .biz, .coop, .info, .museum, .name i .pro.
• 24 listopada: zarejestrowany zostaje polski oddział ISOC.

2001 -

• 5 marca: zapada wyrok w procesie Napstera; sąd nakazuje Napsterowi blokowanie w swoim serwisie plików naruszających prawa autorskie. Wkrótce działalność serwisu zostaje zawieszona; ma być wznowiona ponownie już jako odpłatna.
• 27 czerwca: uruchomione zostają dwie pierwsze z siedmiu zatwierdzonych w 2000 r. nowych domen najwyższego poziomu: .biz i .info.
• Portale internetowe w Polsce przeżywają problemy finansowe. Upada Arena.pl, a wraz z nią znika z sieci Polski Infoseek.
• 14 września: na Uniwersytecie Warszawskim odbywają się obchody 10-lecia polskiego Internetu.

Materiał opracowany został w oparciu o:

• Jacek Gajewski, Maciej Kozłowski, Powstanie i rozwój polskiego Internetu, referat wygłoszony na obchodach 10-lecia Internetu w Polsce
• Rafał Maszkowski, Wydarzenia w polskim Internecie, http://kalendarium.icm.edu.pl/
• Robert H. Zakon, Hobbes' Internet Timeline, http://www.zakon.org/robert/internet/timeline/
• Marian Bozdoc, i-MB History of Computing, http://www.bozdoc.f2s.com/history.htm
• W3 Consortium, A little history of the World Wide Web, http://www.w3.org/History.html
• Wes Sonnenreich, A History of Search Engines, http://www.wiley.com/legacy/compbooks/sonnenreich/history.html
• The Open Group, The UNIX System - history & timeline, http://www.unix-systems.org/what_is_unix/history_timeline.html

oraz szereg innych materiałów dostępnych w Internecie, jak również archiwalne artykuły prasowe i wiadomości z grup dyskusyjnych.

Powrót do wykazu artykułów o Internecie

Statystyka